Cách và vị trí ghép cây táo: hướng dẫn từng bước dành cho người mới bắt đầu ghép chồi

Mọi người mới làm vườn đều mơ về một khu vườn thơm ngát với vô số cây ăn quả và cây bụi cho mùa màng bội thu. Tuy nhiên, thực tế thường diễn ra khác xa. Năng suất quả kém, thân cây già cỗi, và táo kém chất lượng—đây chỉ là một phần trong số những vấn đề mà người làm vườn có thể gặp phải. Ghép cành có thể giúp giải quyết những khó khăn này và tạo nên một vườn cây ăn quả. Nhiều người làm vườn băn khoăn không biết ghép cây táo đúng cách như thế nào và liệu có thể ghép hiệu quả trên các cây khác hay không.

Ghép cây mang lại lợi ích gì cho cây và người làm vườn?

Trồng một cây táo mất rất nhiều thời gian, và ít nhất phải năm năm nữa cây mới ra quả. Ghép cây vào một cây tương tự có thể giải quyết đồng thời nhiều vấn đề:

• sẽ giảm đáng kể thời gian chờ đợi và sẽ làm bạn hài lòng với một vụ thu hoạch nhỏ vào năm thứ ba;
• trên những mảnh vườn nhỏ có diện tích đất hạn chế, việc trồng nhiều giống cây trên cùng một cây cùng một lúc sẽ hữu ích;
• sẽ cung cấp cơ hội để nhanh chóng thay thế một loại táo mà bạn không thích bằng một loại khác;
• sẽ cứu được nhiều giống cây tốt nếu cây bị thương và có nguy cơ chết.

Ghép cây giúp thu hoạch được nhiều táo ngay cả khi sử dụng các giống táo không phải của địa phương.

Cây táo có thể được ghép vào loại cây nào?

Không thể phủ nhận rằng các cây cùng họ có khả năng giao phối tốt với nhau. Tuy nhiên, việc ghép như vậy không phải lúc nào cũng khả thi, và nhiều người làm vườn đã thử nghiệm với các loại cây trồng khác. Nhưng liệu họ có luôn thành công không?

Thông thường, việc tiêm chủng không thành công vì những lý do sau:

• do sự không tương thích tự nhiên;
• khoảng cách di truyền;
• sự khác biệt trong nhịp sống;
• thời điểm bắt đầu ngủ đông và bắt đầu tiết nhựa cây.

Kết quả dương tính có thể đạt được khi chồi ghép hợp nhất mạnh mẽ với cây mẹ, cũng như sự kết nối chặt chẽ giữa các mạch ghép. Sự kết nối này có thể thực hiện được với những cây họ hàng gần về mặt di truyền, chẳng hạn như khi ghép vào cây ăn quả hoặc cây mọng.

Trên quả lê

Người làm vườn thường muốn trồng táo và lê trên cùng một cây vì chúng tương thích về mặt di truyền. Tuy nhiên, do sự khác biệt về tốc độ sinh trưởng và phát triển, sự kết hợp này thường dẫn đến hiện tượng dị dạng tại vị trí ghép, dẫn đến năng suất thấp và tuổi thọ của cây táo ngắn.

Trên cây táo gai

Cây táo gai có gỗ cứng, chịu hạn tốt và chịu được sương giá khá tốt. Kết quả của việc ghép cây táo sẽ phụ thuộc vào giống cây và cách chăm sóc sau đó. Những thao tác như vậy thường cho ra những quả táo nhỏ, không có vị.

Đến quả anh đào

Một thí nghiệm ghép cây táo với cây anh đào rất có thể sẽ thất bại, vì quả có hạt và quả dạng hạt không tương thích với nhau về mặt di truyền.

Trên quả mận

Cây táo phát triển tốt nhờ mận dại. Tuy nhiên, mận dại và táo thuộc hai họ khác nhau, khiến việc hình thành quả ở những cộng đồng như vậy gặp nhiều khó khăn.

Trên quả mộc qua

Quả mộc qua cung cấp dinh dưỡng tuyệt vời cho chồi ghép, thúc đẩy quá trình hấp thụ vi chất dinh dưỡng nhanh chóng và cải thiện năng suất táo. Tuy nhiên, tuổi thọ của chồi ghép thường ngắn.

Thời điểm tốt nhất để thực hiện thủ thuật

Khi những ngày ấm áp đầu tiên xuất hiện, khi nguy cơ sương giá nghiêm trọng đã qua và cây táo đã bắt đầu tiết nhựa, bạn có thể bắt đầu ghép những cành đầu tiên. Thời gian ghép sẽ khác nhau tùy theo vùng.

Những người làm vườn có kinh nghiệm thường chọn thời điểm ghép táo trùng với thời điểm hoa anh đào bắt đầu nở. Trong giai đoạn này, nhựa cây chảy ra đặc biệt mạnh, và kết quả thường khả quan.

Mùa đông

Việc ghép cây táo có thể bắt đầu vào cuối tháng 12. Vào thời điểm này, các kỹ thuật ghép cành đơn giản hoặc cải tiến được áp dụng. Để có kết quả tốt nhất, hãy sử dụng cành giâm được chuẩn bị vào mùa thu.

Mùa thu

Cây ăn quả đạt đến đỉnh cao sức sống khi mùa thu đến. Trong thời gian này, chúng bắt đầu chuẩn bị cho thời kỳ ngủ đông: rụng quả và lá, và tốc độ trao đổi chất chậm dần.

Một lựa chọn tuyệt vời cho ghép mùa thu là ghép khe hoặc ghép vỏ cây. Vị trí ghép cần được cách nhiệt cẩn thận khỏi sương giá bằng vải. Ghép mùa thu trong thời kỳ sương giá sẽ không mang lại kết quả khả quan.

Mùa hè

Vào tháng 7 và đầu tháng 8, cây táo trải qua giai đoạn tái tạo dòng nhựa. Những người làm vườn có kinh nghiệm thường thực hiện việc ghép chồi vào thời điểm này. Ghép cây vào mùa hè có một số ưu điểm:

• không cần phải bảo quản cành giâm đã chuẩn bị suốt mùa đông;
• bạn có thể xác định tình trạng của gốc ghép bằng mắt thường;
• Sự di chuyển của nhựa cây và không có sương giá góp phần giúp cây sống sót tốt hơn.

Sự phân chia tế bào mạnh mẽ và sự phát triển tích cực của cây trong suốt thời kỳ mùa hè góp phần giúp cây sống sót nhanh chóng vì cành ghép và gốc ghép đang trong giai đoạn phát triển.

Mùa xuân

Mùa xuân là thời điểm lý tưởng cho bất kỳ công việc làm vườn nào, và ghép cành cũng không ngoại lệ. Khi nhựa cây bắt đầu chảy, cành ghép sẽ bén rễ tốt, và có đủ thời gian để cành giâm cứng cáp trước đợt sương giá đầu tiên. Nếu kết quả không khả quan, có thể lặp lại quy trình vào mùa hè. Ghép cành vào mùa xuân có thể được thực hiện bằng bất kỳ phương pháp nào thuận tiện; kết quả sẽ luôn tuyệt vời.

Khi nhiệt độ ban đêm không còn xuống dưới mức đóng băng nữa, cây táo sẽ được ghép và tiếp tục cho đến khi nụ nở. Ghép muộn hơn có thể không thành công.

Chọn những ngày khô ráo, ấm áp để ghép. Các giống sớm, chịu được thời tiết lạnh tốt hơn, được ghép trước. Ghép cành ở phía bắc của cây để bảo vệ chồi non khỏi ánh nắng trực tiếp.

Cách chọn cành ghép và gốc ghép phù hợp

Có thể sử dụng cây non hoặc cây trưởng thành, giống hoang dã, hoặc gốc cây đã cắt làm gốc ghép. Cây non phải có bộ rễ khỏe và chắc. Chỉ sau vài năm, cây có thể được sử dụng cho các thí nghiệm và ghép lên các giống khác. Trước khi ghép lên cây già, chiều cao của cây sẽ được giảm bớt, rút ​​ngắn quá trình trao đổi chất và tăng tốc quá trình này một cách nhân tạo. Ghép vào mùa xuân trên gốc ghép già sẽ làm tăng đáng kể khả năng sống sót của cây.

Chất lượng của cành ghép quyết định năng suất và hương vị của quả. Đối với cành ghép, hãy chọn cây táo non, sai quả, không quá 10 năm tuổi. Một cành ghép khỏe mạnh sẽ dễ dàng bám vào bất kỳ cây nào có họ hàng và sẽ cho quả sai quả.

Chuẩn bị giâm cành

Cành giâm được lấy từ những cành non, khỏe mạnh mọc ở phía nam của cây. Cành giâm được chọn từ những cành mọc ở tầng giữa. Cành trên của cây thường khá dày, trong khi cành dưới yếu. Để giâm cành, hãy sử dụng những chồi nhỏ dài khoảng 40 cm và đường kính tối đa 6 cm với các lóng ngắn.

Ghép cành mùa đông và mùa xuân được thực hiện bằng cách sử dụng cành giâm đã chuẩn bị vào mùa thu. Cành giâm được lấy sau khi lá rụng, trước khi sương giá kéo dài, và được bảo quản trong tuyết hoặc nơi mát mẻ khác. Ở những vùng có mùa đông ôn hòa, cành giâm cũng có thể được lấy vào mùa đông.

Cành giâm mùa xuân, được thu hoạch trước khi nụ nở, cũng được sử dụng để ghép cành. Cành giâm mùa hè được tạo ra bằng cách sử dụng cành giâm mới cắt có gốc gỗ và ít nhất bốn nụ đã hình thành. Phần xanh của cành giâm mới được cắt bỏ.

Cần những gì để ghép cây?

Để ghép cây táo, bạn sẽ cần:

• chồi khỏe mạnh;
• dao ghép và cắt chồi;
• kéo cắt tỉa;
• túi nhựa;
• băng keo điện hoặc băng keo mỏng;
• vườn var.

Dao sắc đảm bảo kết quả tuyệt vời 90%. Trước khi sử dụng, nên xử lý bằng cồn.

Cách xác định vị trí ghép cây táo

Việc lựa chọn vị trí ghép phù hợp rất dễ dàng. Bất kỳ khu vực nào bằng phẳng, hướng về phía bắc của cây, có vỏ nhẵn, không có mắt, u cục và chỗ sưng đều phù hợp.

Phương pháp và kỹ thuật ghép cây táo

Những người làm vườn giàu kinh nghiệm sử dụng nhiều kỹ thuật ghép cây táo khác nhau. Hãy cùng xem xét những kỹ thuật phổ biến nhất.

Cấy ghép

Để ghép cây táo, bạn cần một cành ghép và gốc ghép có cùng kích thước. Quy trình ghép bao gồm các bước sau:

1. Trên gốc ghép và cành ghép cần cắt chéo theo cùng một góc.
2. Nối cành ghép vào gốc ghép, phủ một lớp nhựa đường lên và cố định bằng băng dính.
3. Bọc gốc cây cùng với cành giâm trong túi ni lông rồi buộc chặt lại.

Khi cành giâm đã ra rễ và những chiếc lá đầu tiên xuất hiện, có thể bỏ túi ra.

Vào khe hở

Người làm vườn thường sử dụng phương pháp ghép chẻ để tái tạo cây già hoặc khi sử dụng vật liệu ghép có đường kính khác nhau. Nếu cây rộng hơn nhiều so với cành ghép, cần ghép nhiều cành. Phương pháp này được thực hiện vào mùa xuân, trước khi cây táo bắt đầu phát triển mạnh. Hãy cùng xem hướng dẫn từng bước:

1. Phần ngọn của cây được cắt bỏ phía trên vị trí ghép.
2. Cắt một đường thẳng dài 5 cm ở giữa thân cây.
3. Trên phần cắt, người ta cắt một đường cắt hình nêm có cùng kích thước.
4. Cành giâm được cắm chặt vào vết cắt, phủ cẩn thận một lớp nhựa đường và cố định bằng băng gạc.

Theo thời gian, các chồi dại có thể xuất hiện trên thân cây. Một hoặc hai chồi này được giữ lại để tiếp tục phát triển, trong khi những chồi khác cần được cắt bỏ ngay lập tức.

Giao hợp bằng lưỡi

Người làm vườn sử dụng phương pháp này khi cành ghép và gốc ghép có độ dày bằng nhau. Đầu xuân là thời điểm lý tưởng để giao phối bằng lưỡi, nhưng cũng có thể thực hiện vào các thời điểm khác trong năm:

1. Cắt chéo khoảng 2 cm trên phần giâm cành và gốc ghép.
2. Dùng dao sắc rạch những đường ngắn hơn một chút so với đường cắt bên ngoài.
3. Cành giâm và gốc ghép được kết nối sao cho lưỡi cắt vừa khít với khe hở.
4. Mảnh ghép được phủ nhựa đường và cố định bằng băng keo điện.

Đối với vỏ cây

Phương pháp ghép này được sử dụng để phục hồi cây già. Phương pháp này được thực hiện vào đầu mùa xuân hoặc mùa thu. Trong thời gian này, vỏ cây đã được tách ra khỏi gốc ghép, và khả năng ra rễ của cành ghép là cao nhất:

1. Cần phải cắt bỏ tất cả các nhánh không cần thiết.
2. Dùng dao làm sạch vùng cắt cho đến khi nó hoàn toàn nhẵn mịn.
3. Cắt theo chiều dọc khoảng 5 cm trên vỏ gốc ghép, thực tế không chạm vào gỗ và cẩn thận đẩy vỏ cây vào trong.
4. Mài nhọn cành ghép có nụ và cắm vào phía sau vỏ cây.
5. Mảnh ghép được cố định bằng màng polyethylene và xử lý bằng nhựa đường.

Khi ghép bằng hai cành ghép, vết thương sẽ lành nhanh hơn. Trong ba năm đầu, mối ghép rất dễ vỡ và cần được hỗ trợ chắc chắn. Việc buộc chặt các cành ghép vào cành sẽ giúp ngăn ngừa gãy cành.

Trong vết mổ

Cắt một đường dài 40-50 mm vào gốc ghép. Cắt một hình nêm ở đầu cành ghép, kẹp chặt vào vết cắt và cố định chắc chắn.

Bằng cầu

Ghép cầu được sử dụng để phục hồi dòng nhựa khi vỏ cây bị hư hại và được thực hiện vào đầu mùa xuân. Cành giâm cần dài hơn chiều rộng của vùng bị hư hại 10 cm:

• Các vết rạch được thực hiện ở phía trên và phía dưới vùng da bị lộ ra.
• Các cạnh của vết cắt được tách ra cẩn thận và các cành ghép được cắm vào đó. Các cành ghép được đặt cách đều nhau theo hình tròn.
• Mỗi cành giâm đều được bảo quản cẩn thận và bề mặt tiếp xúc được xử lý bằng nhựa đường vườn.

Nảy mầm

Ghép chồi bao gồm việc chuyển chỉ một chồi (mắt) của cây táo sang cây táo dại. Phương pháp này được sử dụng khi ghép cây non có cành mỏng. Việc ghép chồi được thực hiện vào đầu mùa xuân hoặc cuối mùa hè, khi cây táo dại đã phát triển đầy đủ tiềm năng.

Bằng nụ hoặc bằng mắt

Để ghép chồi, bạn cần những chồi non dưới một năm tuổi, có chiều dài trung bình và nụ phát triển tốt. Tốt nhất nên lấy chồi ở giữa cành giâm. Rạch một đường ở vùng nhẵn gần thân cây, cẩn thận tách vỏ cây ra và cắm chồi vào. Xử lý vết cắt bằng nhựa thông vườn và bọc lại bằng màng bọc thực phẩm. Chồi sẽ không mọc chồi trong năm đầu tiên; chúng sẽ không xuất hiện cho đến mùa sau.

Lá chắn của con người

Để ghép, cắt một đoạn ghép dài khoảng 4 cm và dày vài mm. Ghép vào vết cắt đã chuẩn bị sẵn trên vỏ cây, phủ nhựa thông và cố định bằng băng dính.

Chăm sóc cây táo ghép

Sau khi ghép thành công, nhiều người làm vườn mới vào nghề không theo dõi sự phát triển tiếp theo của cây hoặc tình trạng của cành ghép, mặc dù việc ghép cây đòi hỏi sự chú ý chặt chẽ.

Chồi mọc ra từ các chồi nằm bên dưới cành ghép sẽ hút chất dinh dưỡng từ cành ghép và che phủ cành ghép bằng lá của chúng. Cần phải cắt bỏ những chồi này.

Dây buộc cũng cần được chú ý. Cành ghép phát triển nhanh và dày lên, nên sớm muộn gì cành ghép cũng sẽ bị gãy ở dây buộc. Thỉnh thoảng hãy tháo dây buộc và nới lỏng vật liệu. Nếu dùng băng keo hoặc màng bọc thực phẩm làm dây buộc, hãy tháo ra và thay bằng dây mới, lỏng hơn.

Sự phát triển mạnh mẽ của cây táo ghép và sự hình thành tán cây lớn làm tăng nguy cơ gãy cành ghép. Việc ngắt ngọn có thể giúp ngăn ngừa thiệt hại không thể khắc phục.

Vị trí ghép cũng cần được chăm sóc cẩn thận. Cần kiểm tra hàng năm và bón lại phân cho những đoạn ghép lớn, chưa lành. Điều này sẽ giúp bảo vệ cây khỏi sâu bệnh và tăng khả năng chịu lạnh mùa đông.

Lỗi và cách khắc phục

Kết quả của việc ghép lại cây do những người làm vườn mới vào nghề thực hiện có thể khả quan nếu họ tính đến những sai lầm có thể mắc phải và cố gắng tránh chúng:

• Những cây trưởng thành có tán lá lớn được ghép lại theo nhiều giai đoạn. Điều này sẽ giúp ngăn ngừa cành ghép bị khô héo trong quá trình sinh trưởng và phát triển mạnh.
• Cây non được ghép không sớm hơn năm thứ ba sau khi trồng, khi chúng đã bén rễ ở vị trí cố định.
• Mùa xuân được coi là thời điểm lý tưởng để ghép cành. Ghép cành muộn có nguy cơ làm cành giâm chết do phát triển chưa hoàn thiện và không ổn định trước điều kiện thời tiết.
• Cuối cùng, băng được tháo ra ngay khi ghép đã được bao phủ dày đặc bởi tầng sinh gỗ và trở nên cứng.

Việc ghép cành giâm đúng thời điểm bằng cành giâm khỏe mạnh, được thực hiện theo đúng các bước kỹ thuật cần thiết, sẽ đảm bảo kết quả thành công. Cây được tái sinh sẽ làm bạn hài lòng với một vụ thu hoạch bội thu chỉ sau vài năm.