Các chế phẩm và phương pháp phòng trừ bệnh đốm nâu ở cà chua

Nhiễm nấm có thể phá hỏng công sức của người làm vườn. Tuy nhiên, bệnh cladosporiosis trên cà chua, vốn đã được biết đến và có sẵn các phương pháp kiểm soát cũng như thuốc điều trị, có thể được phòng ngừa hoặc chữa khỏi ngay khi có dấu hiệu nhiễm trùng đầu tiên. Bệnh lây lan vào nửa cuối mùa hè, và ở Nga, nó chủ yếu ảnh hưởng đến cây cà chua trồng trong nhà kính.

Nguyên nhân gây bệnh

Điều kiện lý tưởng cho nấm phát triển là trong nhà kính hoặc khí hậu ấm áp, ẩm ướt. Bệnh đốm nâu, còn được gọi là bệnh Cladosporiosis, đòi hỏi độ ẩm từ 80% trở lên và nhiệt độ không khí đạt 25°C. Nấm tồn tại trong nhà kính hoặc trên các đồn điền trồng các giống cà độc dược dễ bị nhiễm bệnh.

Bào tử nấm gây bệnh có thể được mang theo nước tưới, quần áo của người trồng rau đang chăm sóc cây, và thậm chí cả luồng gió lùa. Trên cây bị bệnh, các thể đặc biệt gọi là bào tử hình thành. Những thể chứa đầy bào tử này có thể tồn tại tới 10 tháng.

Nếu nhà kính không được vệ sinh kỹ lưỡng vào mùa thu và phòng không được khử trùng, bào tử hoàn toàn có khả năng trú đông thành công và tái phát khi gặp điều kiện thuận lợi.

Nấm có khả năng biến đổi. Do đó, ngay cả một số giống có khả năng kháng bệnh di truyền đôi khi cũng bị ảnh hưởng bởi các chủng mầm bệnh mới. Cây trồng không có khả năng miễn dịch với bệnh thường bị nhiễm bệnh hàng năm, tạo điều kiện cho bào tử tồn tại trong vườn.

Dấu hiệu của bệnh đốm nâu

Bệnh cladosporiosis ở cà chua, hay còn gọi là bệnh đốm lá nâu, ảnh hưởng đến các bụi cà chua vào khoảng giữa mùa sinh trưởng, khi chúng ra hoa và bắt đầu kết quả.

Các triệu chứng của bệnh rất dễ nhận thấy bằng mắt thường:

1. Những đốm nhỏ màu vàng lục, hình dạng bất thường với viền mờ xuất hiện trên bề mặt lá. Triệu chứng này thường không đáng lo ngại đối với người làm vườn thiếu kinh nghiệm. Mặt dưới của những lá này có thể nhìn thấy một lớp phủ mỏng, đó là một quần thể nấm cực nhỏ.
2. Khi bệnh tiến triển, đốm chuyển sang màu vàng rồi nâu. Mặt dưới lá cũng chuyển sang màu tương tự, và quần thể nấm trở nên mềm như nhung. Trong thời gian này, bào tử mới được giải phóng, lây nhiễm sang các cây xung quanh và lan rộng khắp vườn.
3. Lá bắt đầu mất hình dạng, cuộn tròn, chuyển sang màu vàng và khô héo. Tán lá bị ảnh hưởng sẽ rụng khỏi cây cà chua, để lại thân cây trơ trụi.

Đốm nâu trên cà chua hiếm khi ảnh hưởng đến quả hoặc thân. Chỉ những buồng trứng nhỏ nhất mới dễ bị bệnh này, nhưng mối nguy hiểm của nó nằm ở chỗ khác. Do lá rụng, cây cà chua gần như ngừng quang hợp. Trong điều kiện này, cả hoa và quả xanh đã hình thành đều bị chết. Người làm vườn chỉ có thể thu hoạch những quả đã chín trước khi bệnh lây lan.

Để tránh mất mùa, cần áp dụng các biện pháp phòng ngừa, chẳng hạn như trồng cà chua kháng bệnh cladosporiosis hoặc xử lý cây bị nhiễm bệnh ngay khi xuất hiện những dấu hiệu đầu tiên của bệnh. Thuốc diệt nấm đã được phát triển để tiêu diệt nấm. Các bài thuốc dân gian đã được kiểm chứng cũng có thể hiệu quả trong giai đoạn đầu của bệnh.

Làm thế nào để điều trị và ngăn ngừa sự lây lan của bệnh Cladosporiosis?

Các bài thuốc dân gian để chống lại bệnh này tương đối vô hại đối với chủ nhà, nhưng không phải lúc nào cũng mang lại hiệu quả mong muốn. Việc sử dụng chúng chỉ lãng phí thời gian, khiến nấm lây lan, khiến việc điều trị trở nên khó khăn hơn.

Để chế biến đồn điền theo phương pháp truyền thống, có thể áp dụng các biện pháp sau:

1. Hòa tan 15-20 giọt cồn iốt vào 0,5 lít sữa. Pha dung dịch với 5 lít nước và dùng dung dịch thu được để phun lên cây. Lặp lại cách 2-3 ngày một lần cho đến khi hết triệu chứng bệnh. Phương pháp này chỉ hiệu quả trong giai đoạn đầu của bệnh, khi xuất hiện những đốm sáng trên bề mặt lá.
2. Hòa tan 30 g kali clorua trong 10 lít nước và thêm 40 giọt cồn iốt. Phun dung dịch đều lên đất và cây cà chua hai lần một ngày (sáng và tối) cho đến khi cây trở lại trạng thái bình thường.
3. Lọc tro gỗ, lấy 300 g bột, pha loãng với 1 lít nước. Đun sôi trong 10-15 phút, sau đó lọc lấy nước. Pha dung dịch thu được với 10 lít nước và dùng dung dịch này để phun lên cây cà chua và đất xung quanh.
4. Thuốc khử trùng tốt là thuốc tím. Chuẩn bị dung dịch màu hồng để phun. Có thể thực hiện xử lý 1-2 lần một ngày nếu điều kiện thuận lợi cho nấm phát triển.

Khi sử dụng các biện pháp dân gian, hãy theo dõi tình trạng cây cà chua. Nếu các dấu hiệu bệnh vẫn còn, hãy cân nhắc mua các biện pháp xử lý hóa học và sinh học hiện đại và tìm hiểu cách chống lại bệnh bằng các phương pháp hiện đại. Hóa chất có thể gây hại cho con người, nhưng chúng có tác dụng chống nhiễm trùng cao. Bằng cách xử lý cà chua theo hướng dẫn, tuân thủ thời gian bón phân và thực hiện các biện pháp phòng ngừa an toàn cá nhân, người làm vườn hoàn toàn an toàn trước các rủi ro về sức khỏe.

Thuốc diệt nấm phổ rộng được sử dụng cho nhiều mục đích khác nhau, không chỉ riêng bệnh cladosporiosis trên cà chua, bao gồm Bravo, Kaptan, HOM, PolyHOM và các loại khác. Sau lần xử lý đầu tiên, cần phun lại hai tuần sau đó để tiêu diệt bất kỳ bào tử nấm nào còn sót lại.

Tại nhà, bạn có thể pha dung dịch đồng sunfat và lưu huỳnh dạng keo (có bán tại các cửa hàng làm vườn). Pha 1 thìa canh đồng sunfat và 3 thìa canh lưu huỳnh dạng keo vào 10 lít nước. Xịt lên cả cây và đất xung quanh. Lặp lại quy trình sau 5-7 ngày. Các sản phẩm này có độc, vì vậy cần tuân thủ các biện pháp phòng ngừa an toàn:

• thực hiện phun thuốc bằng trang phục chuyên dụng;
• bảo vệ tay bằng găng tay và hệ hô hấp bằng máy trợ thở hoặc băng gạc;
• Nếu có gió lùa, hãy loại bỏ hoặc xịt sản phẩm sao cho luồng gió mang các giọt thuốc ra xa người.

Sau khi xử lý cà chua, hãy thay quần áo và rửa mặt, tay bằng xà phòng vì có thể đã tiếp xúc với thuốc trừ sâu. Không nên sử dụng thuốc trừ sâu trong thời gian cà chua chín hoặc 15 ngày trước khi chín.

Ngoài thuốc diệt nấm, còn có những sản phẩm khác có thể chống nấm hiệu quả. Chúng hầu như vô hại với con người, nhưng phải được sử dụng theo hướng dẫn:

1. Pha dung dịch Fitosporin với tỷ lệ 5 g cho 10 lít nước. Tưới 2-3 lần, mỗi lần cách nhau 2 tuần.
2. Fitolavin-300 được pha loãng theo tỷ lệ 20 ml/10 lít nước. Dùng để phun.
3. Thuốc Pseudobacterin-2 hiện đại được bào chế theo hướng dẫn sử dụng kèm theo. Thuốc có khả năng chống lại nhiều loại bệnh nhiễm trùng trên cây trồng trong vườn.

Việc sử dụng hóa chất nông nghiệp trong trường hợp cây trồng bị bệnh giúp chống lại bệnh nhanh chóng và hiệu quả. Tuy nhiên, bất kỳ loại bệnh nào cũng dễ phòng ngừa hơn.

Phòng ngừa

Biện pháp phòng ngừa chính trong nhà kính là vệ sinh và khử trùng phòng vào mùa thu. Không nên để lại cành cây từ năm ngoái cho đến mùa xuân. Dung dịch Bordeaux và dung dịch đồng sunfat, Fitosporin, vôi tôi tươi, dung dịch kali permanganat nóng, đậm đặc và các chất khử trùng khác được sử dụng để khử trùng. Các dung dịch này được dùng để rửa kính hoặc nhựa, và để phun hoặc quét vôi trắng các bộ phận bằng gỗ của thiết bị.

Các biện pháp khác cũng được sử dụng:

• đất trong luống nhà kính cần được thay 1-2 năm một lần;
• Khi trồng cà chua, hãy thông gió cho nhà kính thường xuyên hơn;
• loại bỏ lá ở phần dưới của cây;
• Nếu xuất hiện dấu hiệu bệnh, hãy cố gắng giảm độ ẩm (bằng cách thông gió) và không để nước tiếp xúc với phần xanh của cà chua.

Một biện pháp phòng ngừa hiệu quả là trồng các giống cà chua kháng bệnh đốm nâu. Năm 2025, bạn có thể trồng các giống lai như Vologda và Bohemia, Ural, Spartak, Olya và các giống khác. Đây là những giống cà chua hiện đại, năng suất cao, được lai tạo đặc biệt bởi các nhà lai tạo.

Để phòng ngừa nhiễm nấm trong nhà kính, bạn nên tự trồng cây con. Trước khi gieo, hãy xử lý hạt giống bằng cách ngâm chúng trong dung dịch Fitosporin hoặc thuốc tím. Thực hiện các biện pháp phòng ngừa đơn giản sẽ bảo vệ hoàn toàn cây trồng của bạn khỏi bệnh.