Khi nào và cách cắt tỉa quả lý gai để đảm bảo thu hoạch tốt

Một số người làm vườn trồng cây lý gai trong vườn nhà. Loại cây bụi này cần được chăm sóc đúng cách để đảm bảo cây phát triển tốt và ra quả. Những người làm vườn có kinh nghiệm khuyên bạn nên cắt tỉa cây con. Tuy nhiên, trước khi làm điều này, điều quan trọng là bạn phải làm quen với các sắc thái của việc cắt tỉa lý gai và hiểu cách thức cũng như thời điểm thực hiện.

Sự cần thiết của việc cắt bao quy đầu

Trước khi cắt tỉa bụi lý gai, điều quan trọng là phải hiểu được sự cần thiết của quy trình này. Một số người cho rằng việc cắt tỉa cây giống là không cần thiết, nhưng điều này không đúng. Nếu bạn không theo dõi sự hình thành chồi non và không uốn nắn những thân cây trưởng thành, bụi cây sẽ bắt đầu phân nhánh và phát triển quá mức. Trong vòng hai đến ba năm sau khi cây phát triển không kiểm soát như vậy, chồi sẽ trở nên dày đến mức che khuất ánh sáng mặt trời. Điều này sẽ làm cây yếu đi, và quả chín của cây sẽ nhỏ hơn.

Do đó, những người trồng cây lý gai khuyên nên định kỳ tạo hình cây con để chúng không phát triển quá nhiều thân bên.

Các loại

Có một số loại cắt tỉa cây lý gai mà bạn nên làm quen.

Chuẩn bị hạ cánh

Việc cắt tỉa đầu tiên cho cây con được thực hiện trước khi trồng xuống đất. Chọn cây con từ 1-2 năm tuổi, có bộ rễ phát triển tốt. Rễ xương của cây nên dài khoảng 15 cm. Chiều cao của chồi trồng không được vượt quá 40 cm.

Một số cây con khá lớn nên cần được cắt tỉa trước. Quy trình này loại bỏ:

• Tất cả các lá. Để làm điều này, hãy nhẹ nhàng lướt ngón tay dọc theo các chồi.
• Rễ khô. Đôi khi hệ thống rễ có thể có các nhánh rễ khô, có thể cắt tỉa bằng kéo thông thường. Sau khi cắt rễ, cây được đặt vào một thùng chứa đầy chất kích thích ra rễ trong vòng 2-4 giờ.

Sự hình thành vương miện

Việc cắt tỉa chồi được thực hiện để tạo hình tán cây một cách phù hợp.

Năm thứ hai

Các chuyên gia khuyên nên tạo hình tán cây lý gai, nhưng cần đặc biệt chú ý đến cây con vào năm thứ hai sau khi trồng. Đây là thời điểm cây bắt đầu ra quả, bắt đầu hình thành trên các chồi thấp hơn nằm ở hàng thứ hai.

Khi thực hiện quy trình này, không thể loại bỏ hết tất cả các chồi vì một số chồi sẽ ra quả trong tương lai.

Chỉ nên cắt bỏ những chồi yếu nhất. Chúng thường nằm ở vùng rễ của cây con. Nên cắt tỉa sao cho chỉ còn lại 3-4 nhánh gốc trên cây.

Năm thứ ba

Nếu cắt tỉa đúng cách, đến năm thứ ba, cây con sẽ hình thành khoảng hai mươi nhánh, sau này sẽ tạo thành nền móng cho bụi cây. Khi tạo hình bụi lý gai ba năm tuổi, hãy làm theo các bước sau:

• Loại bỏ các chồi mọc ngang. Nên loại bỏ chúng để chúng không hút hết chất dinh dưỡng và độ ẩm trong đất. Bạn có thể dùng kéo cắt tỉa để loại bỏ các chồi này. Nếu chồi còn non, hãy cắt tỉa bằng kéo thường.
• Cắt tỉa cành yếu. Một số chồi cây lý gai yếu, đó là lý do tại sao chúng không phát triển tốt. Nên cắt tỉa sớm những cành này để tránh làm chậm sự phát triển của bụi cây.
• Cắt tỉa các chồi còn lại. Dùng kéo cắt tỉa để cắt bớt các cành còn lại, mỗi cành dài khoảng 10-15 cm.

Năm thứ tư

Cây giống bốn năm tuổi bắt đầu phát triển mạnh mẽ, vì vậy cần cắt tỉa cành thường xuyên hơn. Những người trồng lý gai lâu năm khuyên nên loại bỏ những cành rủ xuống và yếu. Những cành có tán lá vàng hoặc héo úa cũng nên được cắt bỏ.

Những chồi phân nhánh kém và phát triển chậm hơn những chồi khác không bị cắt bỏ hoàn toàn mà chỉ bị cắt ngắn đi mười cm.

Kết quả là, cây con còn lại khoảng 22-23 cành, sau đó được cắt tỉa nhẹ nhàng hơn. Các cành còn lại chỉ cần cắt tỉa hoàn toàn nếu chúng bắt đầu khô héo.

Cây bụi trưởng thành

Sau bốn năm, bụi cây sẽ trưởng thành nên không cần cắt tỉa nhiều. Tuy nhiên, vẫn cần cắt tỉa có chọn lọc để đảm bảo cây phát triển bình thường. Số lượng cành trên một cây lý gai trưởng thành có thể khác nhau, nhưng thường có khoảng 20-30 cành.

Tất cả chúng đều tiêu thụ rất nhiều chất dinh dưỡng để phát triển, do đó bạn sẽ phải loại bỏ tất cả các chồi thừa.

Tất cả các cành ngắn hơn 12 cm, cũng như các chồi chưa hình thành quả, đều được cắt tỉa. Việc cắt tỉa nên được thực hiện bằng kéo cắt tỉa sắc bén để tránh vô tình làm hỏng chồi.

Trẻ hóa cây bụi

Khi cây lý gai đạt tám năm tuổi, cần tiến hành cắt tỉa trẻ hóa, trong đó một phần ba số cành trưởng thành sẽ được cắt bỏ. Để cắt tỉa cây, hãy làm theo các bước sau:

• Cắt bỏ những cành yếu và cong queo đã ngừng phát triển. Chỉ nên giữ lại những chồi gốc và khỏe nhất trên cây.
• Kiểm tra phần ngọn của các cành còn lại. Sau bước này, hãy chắc chắn kiểm tra phần ngọn của cây con xem có khuyết tật nào không. Nếu phát hiện cành gãy hoặc khô, cần cắt bỏ.

Xử lý vệ sinh các chồi không mong muốn

Những người có kế hoạch trồng cây lý gai trong tương lai nên nghiên cứu phương án cắt bỏ vệ sinh các cành không cần thiết trên cây con trưởng thành.

Một lượng lớn cành thừa xuất hiện do người ta bỏ bê việc chăm sóc những bụi cây trưởng thành. Tuy nhiên, điều này không nên làm, vì nếu không được cắt tỉa, cây sẽ yếu đi và thường bị nhiễm nấm bệnh. Việc cắt tỉa cây con hợp vệ sinh được thực hiện theo nhiều giai đoạn:

• Tỉa bớt bụi cây. Đầu tiên, loại bỏ tất cả các chồi già và đen đã ngừng ra quả.
• Cắt bỏ các cành thẳng đứng. Chỉ nên giữ lại 5-6 cành; phần còn lại được cắt bỏ.

Theo mùa

Việc cắt tỉa cây lý gai có thể được thực hiện vào bất kỳ thời điểm nào trong năm trừ mùa đông.

Mùa xuân

Nhiều người làm vườn khuyên nên cắt tỉa cây con vào mùa xuân. Việc này nên được thực hiện vào đầu mùa xuân, trước khi nụ bắt đầu nở. Tránh cắt tỉa vào giữa tháng Tư hoặc tháng Năm để tránh làm hỏng các chồi non đang nhú lá. Khi cắt tỉa cây lý gai vào mùa xuân, hãy làm theo các bước sau:

• cắt bỏ những cành già có bề mặt phủ đầy đốm đen;
• tỉa thưa cây con, trong quá trình đó, tất cả các chồi bị gãy và biến dạng đều được loại bỏ;
• cắt bỏ những cành non và không có năng suất nằm ở giữa bụi cây.

Mùa thu

Đôi khi người ta không có thời gian cắt tỉa vào mùa xuân nên thường trì hoãn đến mùa thu. Vào mùa thu, tốt nhất nên tỉa bớt những chồi trưởng thành thay vì cắt bỏ chúng. Công việc này nên được thực hiện ngay sau khi thu hoạch quả chín.

Không nên cắt tỉa quá muộn vì điều này sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến quá trình hình thành các cành non.

Đầu tiên, mỗi bụi cây được kiểm tra cẩn thận để tìm và loại bỏ tất cả các cành bị thâm đen. Sau đó, cây con được tỉa thưa để loại bỏ bất kỳ thân cây cong vênh nào. Các khu vực bị cắt được xử lý bằng một loại vecni đặc biệt để ngăn ngừa nhiễm trùng.

Mùa hè

Những người làm vườn có kinh nghiệm không khuyến khích cắt tỉa cây con vào mùa hè, vì tháng 7 và tháng 8 được coi là thời điểm nhựa cây được vận chuyển tích cực qua thân cây. Do đó, bất kỳ tổn thương nào trên cành đều sẽ làm giảm khả năng đậu quả và ảnh hưởng tiêu cực đến kích thước cũng như hương vị của quả.

Việc cắt tỉa vào mùa hè cũng có thể dẫn đến nhiều chồi non cần phải cắt bỏ sau đó. Tuy nhiên, đôi khi người ta không còn lựa chọn nào khác và phải cắt tỉa thân cây vào mùa hè. Việc này được khuyến nghị thực hiện vào nửa đầu tháng Sáu.

Cho một vụ thu hoạch bội thu

Một số người cho rằng việc cắt tỉa quả lý gai chỉ cần thiết để trẻ hóa bụi cây, nhưng điều này không đúng. Quy trình này cũng được thực hiện để tăng đáng kể năng suất quả mọng được trồng trong vườn.

Có một số khuyến nghị giúp cải thiện việc đậu quả. Trước tiên, bạn cần kiểm tra cẩn thận từng thân cây con và xác định những cành nào không có quả.

Chúng được cắt bỏ hoàn toàn để tránh lãng phí chất dinh dưỡng cần thiết cho quả chín. Sau đó, tất cả các thân và cành bị hư hỏng, phát triển chậm hơn sẽ được cắt tỉa.

Khuyến nghị về việc lựa chọn thời hạn

Trước khi cắt tỉa cây lý gai, bạn nên tìm hiểu trước thời điểm cắt tỉa vào các thời điểm khác nhau trong năm.

Mùa xuân

Hầu hết người làm vườn bắt đầu cắt tỉa vào mùa xuân, sau khi những đợt sương giá nghiêm trọng đã qua. Khi cắt tỉa vào mùa xuân, điều quan trọng là phải đúng thời điểm, vì điều này có thể làm giảm năng suất cây bụi trong tương lai.

Các chuyên gia khuyên bạn nên bắt đầu cắt tỉa cành vào cuối tháng 3 hoặc đầu tháng 4..

Vào nửa đầu mùa xuân, cần loại bỏ những cành khô và thân cây sẫm màu bị nhiễm bệnh phấn trắng. Không nên để chúng trên cây vì bệnh sẽ lây lan khắp cây.

Mùa hè

Vào mùa hè, tốt nhất nên tránh cắt tỉa cành vì nhựa cây bắt đầu chảy. Những tháng kém thích hợp nhất là tháng Tám và tháng Bảy, khi quả mọng trên bụi cây đang chín. Nếu phải cắt tỉa vào mùa hè, tốt nhất nên thực hiện vào tháng Sáu.

Vào thời điểm này, nhựa cây di chuyển qua thân cây chậm hơn, do đó nguy cơ làm hỏng cây cũng thấp hơn nhiều. Tốt nhất nên hoàn thành công việc vào nửa cuối tháng.

Vào mùa hè, cũng như mùa xuân, bạn sẽ phải loại bỏ những thân cây bị bệnh và khô héo, những thân cây sẽ không bao giờ ra quả nữa.

Vào mùa thu

Ở một số vùng, mùa xuân ngắn ngủi, cần cắt tỉa vào mùa thu. Thời điểm này lý tưởng để loại bỏ những cành không mong muốn làm lãng phí chất dinh dưỡng của cây.

Nên cắt tỉa chồi non sớm, trước khi mùa đông đến. Những người làm vườn cắt tỉa quả lý gai vào mỗi mùa thu thường khuyên nên thực hiện vào đầu tháng Mười sau khi thu hoạch. Không nên cắt tỉa vào đầu mùa thu, vì điều này sẽ khiến quá nhiều chồi non xuất hiện sau đó. Chúng sẽ không có thời gian để cứng cáp trước đợt sương giá đầu tiên và sẽ chết vào tháng Mười Một.

Công cụ cơ bản

Có nhiều dụng cụ khác nhau được sử dụng để uốn tỉa bụi lý gai. Bạn nên làm quen với các đặc điểm cơ bản của từng loại trước.

Kéo cắt tỉa

Đây là một dụng cụ làm vườn phổ biến, được nhiều người làm vườn ưa chuộng. Kéo cắt tỉa được khuyên dùng để cắt tỉa những cành non có đường kính không quá 1-2 cm. Có một số yêu cầu đối với một chiếc kéo cắt tỉa chất lượng:

• Hình dạng phù hợp. Khi cắt tỉa quả lý gai, hãy chọn dụng cụ có tay cầm phù hợp. Những người làm vườn có kinh nghiệm khuyên bạn nên sử dụng kéo cắt tỉa có tay cầm bọc cao su. Chúng giúp tránh bị trượt tay khi cắt tỉa.
• Lưỡi dao sắc bén. Bề mặt lưỡi dao không được có vết khía hoặc gờ. Do đó, nên mài lưỡi dao trước khi sử dụng.
• Độ bền. Dụng cụ bạn chọn phải bền và đáng tin cậy. Tránh mua sản phẩm làm từ vật liệu kém chất lượng, dễ vỡ.

Máy cắt tỉa cành

Có một dụng cụ khác mà một số người dùng để cắt bỏ những cành lý gai không mong muốn. Đó là kéo cắt cành, mạnh hơn kéo cắt tỉa cành. Nó phù hợp nhất khi cắt bỏ những cành dày có đường kính lớn hơn 2-4 cm.

Ưu điểm của kéo cắt cành là có thể cắt được những cành cây nằm sâu trong bụi rậm.

Việc này không dễ thực hiện với kéo cắt tỉa thông thường. Khi chọn kéo cắt tỉa, hãy chú ý đến kích thước của chúng. Cán kéo nên dài để dễ cắt các thân cây thấp ở giữa bụi cây.

Các phương pháp hình thành không chuẩn

Có hai phương pháp tạo hình cây con không theo tiêu chuẩn mà bạn nên làm quen trước khi thực hiện công việc cắt tỉa.

giàn leo

Phương pháp không theo tiêu chuẩn phổ biến nhất để chăm sóc cây lý gai là trồng chúng trên giàn đặc biệt. Phương pháp này bao gồm việc lắp đặt giá đỡ trên mỗi hàng cây bụi, với dây thép căng giữa chúng.

Cây bụi trồng theo phương pháp giàn leo phải nhỏ và chỉ có bốn nhánh. Do đó, cần cắt bỏ tất cả các cành thừa trước để tránh làm chậm quá trình phát triển.

Các cành còn lại được buộc cẩn thận vào dây kim loại căng để đảm bảo chúng phát triển theo chiều thẳng đứng. Các cành nằm ở phần giữa được cắt ngắn 5-10 cm.

Tiêu chuẩn

Sử dụng phương pháp tiêu chuẩn, cây con được trồng thành một cây nhỏ gọn. Trong quá trình hình thành bụi, chồi khỏe nhất được chọn và giữ lại trên cây. Tất cả các chồi khác được cắt tỉa đến chiều cao 70-80 cm. Các chồi bên được cắt tỉa thường xuyên để ngăn chúng phát triển rộng và cao hơn.

Để đảm bảo thân chính mọc thẳng, người ta buộc thân chính vào một giá đỡ bằng nhựa hoặc kim loại, chôn sâu xuống đất 20 cm. Mỗi năm, cây con được để lại sáu chồi, và chúng sẽ được cắt ngắn đi một nửa vào mùa xuân.

Đặc điểm khu vực

Việc cắt tỉa cây lý gai trồng ở các vùng khác nhau có những đặc điểm riêng.

Khu vực Moscow và miền trung nước Nga

Nhiều người làm vườn sống ở miền trung Liên bang Nga, nơi có khí hậu lục địa ôn đới. Khí hậu ở khu vực này lý tưởng cho việc trồng các loại quả mọng, nhưng theo thời gian, chúng sẽ phát triển quá mức và cần được cắt tỉa.

Quy trình này nên được thực hiện vào mùa xuân và mùa thu. Cư dân vùng Moscow nên tránh cắt tỉa cành vào mùa hè, vì điều này có thể làm hỏng toàn bộ bụi cây. Giữa tháng 10 được coi là thời điểm tốt nhất để thực hiện công việc này. Việc cắt tỉa phải được hoàn thành trước đầu tháng tiếp theo.

Dãy Ural và Siberia

Dãy núi Ural được coi là một vùng khá rộng lớn, với điều kiện khí hậu thay đổi đôi chút trên khắp khu vực. Trong điều kiện thời tiết ôn hòa và nhiệt độ không xuống dưới mức đóng băng, bụi cây bắt đầu hình thành vào khoảng ngày 10 tháng 10.

Vào thời điểm này, thời tiết ở dãy Ural tương tự như ở miền Trung đất nước. Người dân Siberia được khuyến cáo không nên cắt tỉa cây con vào mùa thu do thời tiết lạnh sớm và sương giá ban đêm.

Các chuyên gia khuyên bạn nên làm vườn vào cuối mùa xuân, khi nhiệt độ ấm lên tới 5-10 độ C. Vào thời điểm này, hãy loại bỏ những cành già và đông cứng khỏi bụi cây.

Ở vùng Leningrad

Vùng Leningrad nổi tiếng với khí hậu mát mẻ, ẩm ướt. Những điều kiện này tạo điều kiện thuận lợi cho tốc độ sinh trưởng và đậu quả của quả mọng. Đặc điểm chính của vùng này là sự tan băng do luồng không khí ấm áp. Việc cắt tỉa quả lý gai ở vùng Leningrad được thực hiện vào mùa thu và giữa mùa xuân. Tốt nhất nên tránh cắt tỉa cây giống vào mùa hè để tránh làm giảm năng suất.

Quy tắc chăm sóc sau khi cắt tỉa

Việc cắt tỉa thân cây sẽ gây căng thẳng cho quả mọng, vì vậy cần phải chăm sóc đúng cách sau khi cắt tỉa.

Gai, cành còn sót lại và các phần bị cắt được xử lý bằng một hỗn hợp đặc biệt, được làm từ urê và than nghiền, trộn theo tỷ lệ năm:1.

Cũng cần bón phân cho các bụi cây đã cắt tỉa để thúc đẩy sinh trưởng. Kali sunfat và supe lân được sử dụng cho mục đích này. Các bụi cây đã bón phân được tưới bằng nước ấm. Mỗi cây cần khoảng 25 lít nước.

Những sai lầm thường gặp

Những người quyết định cắt tỉa quả lý gai thường mắc phải những sai lầm trong quá trình này. Những sai lầm phổ biến nhất bao gồm:

• Cắt tỉa cành hàng năm. Không nên cắt bỏ những chồi non này vì chúng có thể trở nên quá khỏe.
• Cắt tỉa nhiều cành non. Không cắt bỏ toàn bộ cành non; giữ lại ít nhất 5-6 cành.
• Cắt phía trên chồi. Tránh cắt phía trên chồi non vì sẽ làm hỏng cành.

Mẹo và thủ thuật cho người mới bắt đầu

Bạn nên làm quen với các mẹo dành cho người mới bắt đầu trước để tạo hình bụi lý gai đúng cách:

• phần cuối của chồi được cắt bằng kéo cắt tỉa sắc bén;
• các vùng cắt được xử lý bằng dung dịch urê;
• cắt ngọn cành già 20-30 cm;
• việc cắt tỉa tốt nhất nên được thực hiện vào mùa thu hoặc mùa xuân;
• Không sử dụng dụng cụ làm vườn chưa được mài sắc vì có thể làm hỏng thân cây.

Phần kết luận

Người làm vườn trồng lý gai cần phải cắt tỉa định kỳ. Trước khi thực hiện, điều quan trọng là phải hiểu các phương pháp và đặc điểm cơ bản của quy trình này tại nhà.