Quy tắc trồng và chăm sóc cây ngũ gia bì ngoài đồng, cách trồng và cắt tỉa

Chủ vườn thường chọn những loại cây dễ chăm sóc nhưng ra hoa đẹp để trang trí cho khu vườn của mình, vốn không tốn nhiều thời gian chăm sóc. Một trong những loại cây như vậy là ngũ diệp, một loài cây thuộc họ Hoa hồng. Hoa to, tươi lâu, có thể trang trí luống hoa trong thời gian dài. Trồng và chăm sóc ngũ diệp ngoài trời rất dễ dàng, ngay cả với những người mới làm vườn.

Đặc điểm của cây ngũ diệp và các đặc điểm của nó

Chi Potentilla bao gồm hơn 500 loài, bao gồm cây bụi và cây leo. Loài cây này không chỉ được sử dụng để làm cảnh quan mà còn làm thuốc và nấu ăn. Trong môi trường sống tự nhiên, ngũ diệp thường được tìm thấy ở bìa rừng đầy nắng, cũng như trên bờ hồ và sông. Tùy thuộc vào giống, ngũ diệp được trồng làm cây hàng năm hoặc lâu năm. Tên của loài hoa này, bắt nguồn từ tiếng Latin, có nghĩa là "mạnh mẽ" hoặc "quyền lực".

Ngũ diệp có thân rễ gỗ, nông. Chiều cao cây dao động từ 30 cm đến 1,5 mét. Thân cây có thể bò lan hoặc mọc thẳng. Lá có lông chim xẻ dọc và màu xanh lục tươi.

Hoa Potentilla mọc thành cụm hoa hình chùy hoặc hình chùy ở đầu cành. Tuy nhiên, chúng cũng có thể mọc đơn độc hoặc mọc trên thân cao, thẳng đứng. Potentilla nở hoa vào cuối xuân hoặc đầu hè, tùy thuộc vào vùng trồng. Cánh hoa có thể liền một màu hoặc hai màu, và dải màu khá đa dạng: cam, hồng, vàng và trắng.

Ba tuần sau khi thụ phấn, xảy ra nhờ côn trùng hoặc gió, cây ngũ gia bì sẽ cho ra quả, là loại hạt có màu ô liu sẫm.

Ứng dụng trong thiết kế cảnh quan

Tùy thuộc vào giống cây ngũ gia bì được trồng, mục đích sử dụng trong thiết kế cảnh quan sẽ khác nhau:

1. Để tạo hàng rào. Trong trường hợp này, ngũ diệp trở thành đường viền của một vật thể bố cục hoặc viền của đường viền. Nên trồng cây cách xa lối đi một khoảng để cây có thể lan rộng.
2. Trong vườn hoa và bồn hoa. Cây được dùng để tạo nên những luống hoa nhiều hoa, và hoa ngũ sắc vàng hoặc cam trở thành điểm nhấn chính của bồn hoa.
3. Trong những khu vườn trên núi cao. Trên nền cây lá kim và cây xanh leo, cây trông đặc biệt tươi sáng và nổi bật, trở thành điểm nhấn tự nhiên cho bố cục.
4. Để trang trí bờ ao. Khi trồng ngũ diệp gần ao trang trí, hãy giảm tần suất tưới nước để tránh cây bị thối.
5. Dùng để trang trí vọng lâu. Những bụi cây ngũ diệp sáng kết hợp đẹp mắt với hoa trong chậu treo.

Các giống và loại

Trước khi chọn cây ngũ diệp cho khu vườn của mình, bạn cần nghiên cứu đặc điểm của các giống và cây trồng của nó và quyết định mục đích sử dụng cây.

Các loại cây che phủ mặt đất cho các khu vườn đá và các đường trượt trên núi cao

Một số loại hoa ngũ diệp được dùng để trang trí các hòn non bộ và đường trượt trên núi cao:

1. Trắng. Loài cây thân thảo lâu năm này có tính trang trí cao trong thời kỳ ra hoa. Vào cuối tháng Tư, những bông hoa lớn, đường kính không quá 25 mm, xuất hiện trên cánh hoa ngũ diệp trắng. Chúng có năm cánh hoa, trông rất đẹp mắt nhưng lại không có hương thơm nồng nàn. Giống hoa này nổi tiếng với khả năng chống chịu sương giá tốt và ít cần chăm sóc. Chiều cao tối đa của hoa là 10 cm.
2. Ngũ diệp thảo leo. Đặc điểm của loại cây này là thân bò dài không quá 50 cm, là cây sống lâu năm. Hoa nở vào cuối tháng 5, khi những bông hoa màu vàng tươi, đường kính khoảng 10 mm, xuất hiện trên thân cây ngũ diệp thảo leo.
3. Lai. Các giống hoa ngũ sắc lai phổ biến nhất bao gồm Master Floris, có hoa màu vàng pha chút đỏ và nở cho đến tháng đầu tiên của mùa thu, và Yellow Queen, cao không quá 30 cm và có hoa màu vàng.
4. Rực rỡ. Hoa màu hồng nổi bật trên nền lá xanh bạc. Cây chịu được thời tiết khô hạn và tiếp xúc lâu với ánh nắng mặt trời.

Cho khu vườn và bồn hoa

Người làm vườn chọn hoa ngũ diệp cho khu vườn của họ vì thời gian ra hoa kéo dài, gần như kéo dài đến tận những đợt lạnh đầu tiên của mùa thu. Các giống phổ biến nhất bao gồm:

1. Ngũ diệp Nepal. Cũng được phân loại là cây thân thảo sống lâu năm, cây hiếm khi cao quá 50 cm. Hoa ngũ diệp Nepal có đường kính 3 cm và đặc trưng bởi màu hồng nhạt với những đường gân màu đỏ nổi bật. Chúng mọc thành từng chùm hoa hình chùy. Những bông hoa đầu tiên xuất hiện vào cuối tháng 6 và khoe sắc rực rỡ cho đến cuối tháng 8.
2. Máu Đỏ Đậm. Loài ngũ diệp bụi này có thân thẳng đứng, có lông tơ và cao tới 60 cm. Hoa màu đỏ bóng, mọc thành chùm hoặc chùm hoa hình chùy, đường kính 5 cm. Thời kỳ ra hoa kéo dài 50 ngày và bắt đầu vào tháng Sáu. Giống cây trồng nổi tiếng nhất của loài máu đỏ đậm này là Gibson Scarlet.

Dành cho hàng rào và đường viền

Các giống cây ngũ gia bì bụi được dùng để tạo hàng rào và viền. Các giống phổ biến nhất là:

1. Kobold. Cúc ngũ diệp chỉ cao không quá 50 cm, tán lá hình gối đường kính 120 cm. Hoa đầu tiên nở vào tháng 7 và kết thúc vào tháng 10. Cánh hoa có màu vàng nhạt.
2. Tilford Cream. Cây bụi nhỏ gọn, cao không quá 60 cm, phủ đầy hoa màu trắng kem. Hoa nở từ tháng cuối xuân đến tháng 9.
3. Cây Kim Ngân. Điểm nổi bật của cây là tán lá xanh tươi và những bông hoa màu vàng lớn, đường kính khoảng 5 cm. Kim Ngân nở hoa vào tháng 6 và kéo dài đến tháng 10. Cây rất lý tưởng để tạo hàng rào cao, vì nó phát triển ấn tượng, có thể cao tới 150 cm.
4. Red Ace. Giống cây thân thấp này có chiều cao không quá 65 cm. Khi bắt đầu ra hoa, thường vào tháng 6, hoa có màu đỏ hồng, chuyển sang vàng cam vào mùa thu. Tán hoa mềm mại và to, đường kính có thể lên tới 120 cm.

Yêu cầu về điều kiện phát triển

Để đảm bảo việc trồng cây cảnh này thuận lợi, hãy xem xét điều kiện sinh trưởng của nó. Chọn một khu vực thoáng đãng, có bóng râm một phần vào thời điểm nóng nhất trong ngày. Nếu không có đủ ánh sáng mặt trời, sự sinh trưởng và phát triển của chồi cây sẽ chậm lại, và việc tiếp xúc trực tiếp với tia nắng nóng có thể khiến cánh hoa phai màu, mất đi vẻ đẹp thẩm mỹ. Ngoại lệ là hoa ngũ diệp trắng, vốn ưa bóng râm.

Về đất, đất hơi kiềm được coi là lý tưởng. Các giống có cánh hoa màu hồng nhạy cảm hơn với độ axit. Ngoài ra, ngũ diệp không có điều kiện sinh trưởng đặc biệt nào.

Đặc điểm của việc trồng và chăm sóc cây trồng

Trước khi trồng ngũ diệp trong vườn, hãy chuẩn bị đất và vật liệu trồng. Những người làm vườn có kinh nghiệm cũng khuyên bạn nên tuân thủ lịch gieo hạt, tùy theo vùng. Nhìn chung, việc chăm sóc cây ngũ diệp không gặp khó khăn gì—tưới nước, bón phân và phòng trừ sâu bệnh là những biện pháp chính được đặc biệt chú ý.

Lựa chọn và chuẩn bị địa điểm

Vị trí trồng tốt nhất nên có nắng nhưng tránh ánh nắng giữa trưa. Khi chuẩn bị đất, hãy đào đất, nhổ bỏ rễ cỏ dại và bổ sung dinh dưỡng nếu cần, có thể bao gồm đất mùn hoặc phân khoáng.

Chuẩn bị vật liệu trồng

Nếu bạn dự định trồng ngũ diệp từ hạt, bạn nên chuẩn bị cây con trong nhà trước rồi mới cấy ra ngoài. Các giống cây bụi thường được trồng từ cây con mua từ các cửa hàng làm vườn.

Những mẫu vật như vậy không cần bất kỳ sự chuẩn bị đặc biệt nào; trước khi bắt đầu làm việc, hãy ngâm rễ cây trong nước có chất kích thích sinh trưởng trong vài phút.

Thời điểm và cách gieo hạt

Thời điểm trồng phụ thuộc vào vùng trồng và giống ngũ diệp. Các giống thảo mộc được khuyến nghị trồng trước mùa đông. Trong mùa lạnh, chúng sẽ trải qua quá trình phân tầng tự nhiên, và vào mùa xuân, cây con mọc lên từ đất sẽ được cấy vào luống hoa. Nếu người làm vườn không có thời gian để làm việc này vào mùa thu, hạt giống có thể được gieo trong nhà vào đầu mùa xuân để lấy cây con.

Điều quan trọng cần nhớ là cây con ngũ diệp phát triển chậm và chỉ được trồng ngoài trời vào cuối mùa hè. Phương pháp trồng này chỉ cho ra hoa vào năm sau. Đối với các giống cây bụi, nên trồng vào mùa xuân. Thực hiện theo quy trình sau:

1. Do hệ thống rễ nông của cây ngũ gia bì nên độ sâu của hố trồng dao động từ 50 đến 60 cm và khoảng cách giữa các cây con được duy trì từ 30 đến 80 cm.
2. Phải đặt một lớp thoát nước ở đáy hố. Có thể tạo lớp này bằng gạch vỡ hoặc sỏi.
3. Đổ hỗn hợp đất giàu dinh dưỡng gồm mùn lá, mùn và cát sông lên trên lớp đất này. Tỷ lệ là 2:2:1. Nếu đất xấu, hãy bổ sung thêm 100 gram phân khoáng hoàn chỉnh.
4. Cây con được đặt trên lớp đất đệm này, cẩn thận duỗi thẳng rễ và đảm bảo rằng cổ rễ nằm trên mặt đất.
5. Sau đó, thêm phần đất còn lại vào và tưới nước thật nhiều cho cây con. Để tránh độ ẩm bốc hơi quá nhanh, hãy phủ lớp phủ lên vùng rễ bằng vỏ cây khô hoặc mùn cưa.

Tưới nước

Mặc dù bất kỳ giống ngũ gia bì nào cũng chịu hạn và dễ trồng, nhưng chúng phát triển tốt trên đất ẩm, cả vào mùa xuân và suốt mùa hè. Điều này đặc biệt quan trọng khi chăm sóc cây. Tưới nước cho cây 2 hoặc 3 lần một tuần trong thời tiết cực nóng. Vào mùa hè mưa, ngũ gia bì phát triển tốt nhờ lượng mưa tự nhiên, không cần tưới thêm.

Hệ thống rễ của cây phản ứng cực kỳ tiêu cực với nước lạnh, vì vậy trước tiên nên để cây lắng xuống và làm ấm dưới ánh nắng mặt trời đến nhiệt độ phòng. Nếu trời nóng, bạn cũng có thể phun sương cho cây ngũ gia bì vào buổi tối. Cây non cần được tưới nước đặc biệt thường xuyên; sử dụng ít nhất 10 lít nước cho mỗi cây con.

Phân bón

Bổ sung dinh dưỡng là một biện pháp canh tác quan trọng khác, cần thiết cho một cây khỏe mạnh, cứng cáp và ra hoa nhiều. Trong mùa sinh trưởng đầu tiên sau khi trồng ngoài trời, không cần bón phân; ngũ diệp sẽ phát triển mạnh nhờ các chất dinh dưỡng được bón vào hố. Bắt đầu từ năm thứ hai, hãy bón phân bổ sung dinh dưỡng theo thuật toán sau:

1. Mùa xuân là thời kỳ sinh trưởng mạnh mẽ của ngũ diệp. Sử dụng kali sunfat và kali photphat—mỗi loại 30 gam, hòa tan trong 10 lít nước, sau đó dùng để tưới cho một cây.
2. Thời kỳ nảy chồi và ra hoa. Bón phân kali-lân, pha loãng theo hướng dẫn trên bao bì.

Làm tơi xốp và phủ lớp mùn cho đất

Để đảm bảo oxy đến được hệ thống rễ cây ngũ gia bì, đất được xới tơi sau mỗi lần tưới nước hoặc mưa. Việc này được thực hiện cẩn thận và nông để tránh làm hỏng rễ gần bề mặt. Trong quá trình xới tơi, cỏ dại cũng được loại bỏ, vì chúng lấy đi một phần chất dinh dưỡng của ngũ gia bì và có thể gây bệnh.

Để tránh làm đất tơi xốp và giữ ẩm cho vùng rễ, hãy phủ một lớp mùn. Có thể làm lớp phủ này bằng vỏ cây vụn hoặc mùn cưa.

Tạo hình và cắt tỉa bụi cây

Để tạo vẻ đẹp trang trí, hoa ngũ diệp thường được cắt tỉa và tạo hình. Lần đầu tiên được thực hiện vào đầu mùa xuân, khi nụ vẫn còn khép. Một phần ba số chồi được cắt tỉa lại vào mùa thu, trước khi chuẩn bị cho sương giá mùa đông.

Loại bỏ tất cả các chồi bị gãy và bị bệnh, đồng thời cắt tỉa những cành mọc hướng vào trong. Việc này thúc đẩy quá trình trẻ hóa tự nhiên của cây. Việc cắt tỉa sẽ tạo ra tán lá hình đệm hoặc hình cầu.

Chuyển khoản

Các giống ngũ diệp hàng năm không cần phải trồng lại. Sau khi mùa hoa kết thúc, chỉ cần đào lên và tiêu hủy, rồi trồng lại vào mùa xuân. Nếu cần trồng lại cây lâu năm, hãy thực hiện như sau:

1. Tưới nước vào đất xung quanh bụi cây.
2. Cẩn thận đào cây lên từ mọi phía và nhấc nó ra khỏi mặt đất.
3. Chúng được cấy sang một khu vực mới và tưới nước lại.

Điều quan trọng cần nhớ là chỉ những cây 3-4 năm tuổi mới được trồng lại; những bụi cây cũ sẽ không bén rễ ở vị trí mới và sẽ chết.

Chuẩn bị cho thời kỳ mùa đông

Vì tất cả các giống ngũ diệp đều có khả năng chịu sương giá cao, nên không cần che phủ cho cây vào mùa đông. Chỉ cần một lớp phủ và cành vân sam cho cây con trồng ngoài trời vào mùa thu. Việc che phủ cũng cần thiết nếu trồng ở những vùng có mùa đông khắc nghiệt và ít tuyết.

Sâu bệnh của cây ngũ gia bì

Là một loại cây cảnh, ngũ diệp hiếm khi bị ảnh hưởng bởi bệnh tật và không hấp dẫn côn trùng gây hại. Tuy nhiên, một loại bệnh gây ảnh hưởng đáng kể đến vẻ đẹp của cây là bệnh gỉ sắt. Triệu chứng đầu tiên của bệnh là sự xuất hiện của những đốm nâu vàng trên lá xanh của ngũ diệp. Nếu dấu hiệu này không được xử lý kịp thời, lá sẽ nhanh chóng khô héo và rụng.

Để chống lại bệnh, người ta sử dụng các hợp chất chứa boron và đồng, chẳng hạn như hỗn hợp Bordeaux. Việc xử lý bằng dung dịch kali permanganat đậm đặc cũng được coi là hiệu quả..

Để ngăn ngừa bệnh này phát triển, nên tránh trồng cây gần cây lá kim, vì chúng là nguyên nhân chính gây bệnh. Trong số các loại sâu bệnh khác, sâu cắt lá đôi khi có thể tấn công cây ngũ diệp. Có thể sử dụng thuốc trừ sâu như Fitoverm hoặc Fufanon để kiểm soát những loài gây hại này.

Cây sinh sản như thế nào?

Người làm vườn sử dụng bốn phương pháp để trồng ngũ diệp trong vườn. Mỗi người làm vườn sẽ chọn phương pháp phù hợp nhất với mình.

Cành giâm

Nhân giống bằng cách giâm cành được thực hiện theo hướng dẫn sau:

1. Quy trình này bắt đầu vào cuối tháng 7 hoặc tháng 8.
2. Hoa và phiến lá được hái từ những chồi khỏe mạnh từ năm ngoái.
3. Cắt thành từng miếng dài từ 8 đến 10 cm.
4. Việc ra rễ được thực hiện trong đá trân châu ướt hoặc cát.
5. Đậy nắp bằng một chai nhựa đã cắt, thỉnh thoảng mở nắp ra để tưới nước cho cây và cung cấp không khí trong lành.
6. Nếu chồi hình thành trên cành giâm, bạn phải cắt bỏ chúng vì chúng làm chậm quá trình ra rễ.
7. Mùa xuân năm sau, những cây non được trồng vào luống hoa đã chuẩn bị sẵn.

Bằng cách chia bụi cây

Để chia thành nhiều phần, hãy chọn một bụi cây không quá bốn năm tuổi, không bị bệnh. Cẩn thận đào và nhổ cây ngũ diệp ra khỏi đất, sau đó rửa sạch phần thân rễ để loại bỏ đất còn sót lại dưới vòi nước chảy, nhưng không phải nước lạnh. Dùng dao sắc và đã khử trùng, chia cây thành nhiều phần bằng nhau. Xử lý bằng dung dịch kích rễ và trồng lại ở những khu vực đã chuẩn bị. Quy trình này tốt nhất nên thực hiện vào tháng 9 hoặc tháng 4.

Phân lớp

Một trong những cách dễ nhất để nhân giống cây là sử dụng một trong những chồi thấp nhất. Cắt một đường nhỏ ở mặt ngoài của cây và đặt vào rãnh đã đào. Dùng ghim kim loại để cố định cây. Phương pháp này phù hợp để nhân giống vào mùa xuân; đến mùa thu, cây non được tách ra khỏi bụi cây chính và trồng vào luống hoa.

Hạt giống

Phương pháp này khá tốn thời gian so với các phương pháp khác, vì vậy ít được người làm vườn sử dụng. Hạt ngũ sắc được gieo trong các chậu có chứa hỗn hợp dinh dưỡng và phủ nilon. Khi cây con nhú lên và lá thật đầu tiên xuất hiện, chúng sẽ được cấy. Cốc dùng một lần hoặc viên than bùn được sử dụng cho việc này.

Đánh giá của người làm vườn về cây ngũ gia bì

Valentina Igorevna Samosova, 48 tuổi, Saratov: "Tôi đã trồng những bụi hoa ngũ diệp trong vườn để trang trí khu vực xung quanh vọng lâu. Cây con bén rễ nhanh, không bị bệnh và làm chúng tôi thích thú với những bông hoa nở rộ hàng năm."

Inna Aleksandrovna Rokotova, 39 tuổi, Perm: "Tôi đang tìm kiếm những loại cây phù hợp để tô điểm cho khu vườn đá của mình. Tôi đã chọn cây ngũ diệp theo lời giới thiệu của một người hàng xóm. Đây là loại cây rất dễ chăm sóc, không cần nhiều công chăm sóc và rất đẹp, đặc biệt là khi ra hoa."