Tính chất hữu ích và chống chỉ định của Potentilla erecta

Potentilla erecta còn được gọi phổ biến là ngũ vị tử hay riềng. Loài cây này có thể được tìm thấy ở vùng Kavkaz, các khu rừng Siberia và các cánh đồng miền trung nước Nga. Nhờ các đặc tính có lợi và ít chống chỉ định, Potentilla erecta đã trở nên phổ biến trong giới làm vườn. Rễ khô được dùng để chế thuốc sắc uống và dùng ngoài, cũng như cồn thuốc. Thân rễ sống được dùng làm thuốc mỡ.

Cinquefoil erecta – đặc điểm thực vật

Riềng là cây thân thảo sống lâu năm. Đặc điểm bên ngoài:

• thân cây cao tới 40 cm;
• ở phía trên thân cây phân nhánh thành một nhánh;
• lá có ba lá chét với hai lá kèm;
• các lá gốc có cuống lá, và các lá phía trên mọc sát nhau dọc theo thân cây;
• Thân cây xù xì, có lớp lông cứng bao phủ.

Đặc điểm chính của hoa ngũ diệp là hoa màu vàng với bốn cánh. Các loài khác có năm cánh ở nụ. Rễ riềng dại được thu hoạch trong thời kỳ ra hoa, vì sau khi hoa nở, rất khó phân biệt hoa ngũ diệp với các loài khác.

Đặc điểm thứ hai của cây là rễ nhỏ. Cây ngũ gia bì dại rất khó đào lên và nhổ khỏi đất. Vì mục đích y học, riềng được trồng tốt nhất trong vườn. Riềng ưa đất tơi xốp, hơi chua, ở nơi có nắng và bóng râm một phần. Cần đảm bảo thoát nước khi trồng.

Trong vườn nhà bạn, thân rễ ngũ diệp được thu hoạch vào mùa thu hoặc mùa xuân. Vào thời điểm này trong năm, chúng tích lũy được nhiều chất dinh dưỡng nhất. Cây được đào lên, cắt tỉa thân và rễ mảnh. Thân rễ được rửa sạch, phơi nắng và sau đó được đặt trong phòng khô ráo để hoàn tất quá trình sấy khô.

Rễ riềng có thể được sấy khô bằng phương pháp hiện đại - trong máy sấy điện ở nhiệt độ 60 độ C. Dược tính của thân rễ khô có thể được bảo quản hơn 4 năm. Rễ riềng tươi có hình dạng không đều và màu hồng nhạt khi cắt. Sau khi sấy khô, nó chuyển sang màu đỏ sẫm hoặc nâu. Ăn vào rất khó chịu vì có vị chát mạnh.

Thành phần hóa học

Những người thợ thuộc da cổ xưa ở Nga đã thuộc da bằng rễ riềng. Tanin chiếm 30-35% thành phần hóa học của cây. Rễ cây ngũ diệp cũng rất giàu:

• chất tannin;
• saponin triterpen;
• flavonoid;
• glycoside tormentillin;
• tinh dầu có cineole;
• phloroglucinol;
• axit protocatechuic chống oxy hóa;
• kẹo cao su;
• tinh bột.

Các nguyên tố vi lượng và khoáng chất có trong thành phần của rễ cây riềng:

• canxi;
• sắt;
• kali;
• magiê;
• đồng;
• iốt;
• kẽm;
• crom;
• bari;
• boron;
• selen.

Rễ cây ngũ gia bì thẳng đứng tích tụ kẽm, selen, niken, stronti và molypden.

Các đặc tính có lợi của thảo mộc

Cinquefoil có đặc tính làm se, kháng viêm, lợi mật và giảm đau. Tanin giúp cầm máu nướu răng do viêm nướu và viêm miệng, đồng thời làm dịu kích ứng dạ dày và niêm mạc ruột do viêm dạ dày và viêm ruột. Đặc tính chống viêm và làm se của Cinquefoil là kết quả của sự co thắt mao mạch. Nhờ flavonoid có tác dụng giảm viêm, nước sắc riềng có hiệu quả trong việc điều trị:

• rối loạn tiêu hóa;
• chứng khó tiêu;
• tiêu chảy;
• loét chảy máu;
• bệnh trĩ;
• viêm gan;
• xơ gan;
• viêm túi mật.

Cinquefoil có tác dụng như một loại kháng sinh chống nhiễm trùng đường ruột. Chất chống oxy hóa giúp chống ngộ độc.

Riềng có tác dụng chữa lành các bệnh về da như chàm chảy nước, da khô và viêm da thần kinh. Dùng thuốc sắc tại chỗ giúp da phục hồi sau khi bị bỏng. Chườm nóng cũng được dùng để giảm đau cơ và khớp.

Cinquefoil có tác dụng điều hòa quá trình trao đổi chất và bình thường hóa tâm trạng trong trường hợp rối loạn thần kinh và trầm cảm.

Dành cho nam giới

Cồn rễ riềng là một bài thuốc tăng cường sinh lực. Các bài thuốc từ Cinquefoil giúp điều trị viêm tuyến tiền liệt. Thuốc sắc được sử dụng để chống hói đầu. Cinquefoil nuôi dưỡng chân tóc và hoạt động như một loại thuốc bổ.

Dành cho phụ nữ

Đặc tính cầm máu và giảm đau của ngũ vị tử được sử dụng để điều trị chứng rong kinh và chảy máu tử cung. Thụt rửa bằng nước sắc rễ riềng có tác dụng hỗ trợ điều trị các bệnh phụ khoa sau:

• viêm đại tràng;
• viêm âm đạo;
• xói mòn cổ tử cung.

Trong thẩm mỹ, rễ cây ngũ gia bì được sử dụng để phục hồi độ đàn hồi của da và chữa lành sẹo mụn. Chiết xuất ngũ gia bì được thêm vào mặt nạ dưỡng tóc. Ngũ gia bì giúp phục hồi độ bóng và mang lại màu vàng mật ong cho tóc.

Dành cho phụ nữ mang thai và trẻ em

Súc miệng bằng nước sắc rễ ngũ vị tử giúp trẻ em bị đau họng dai dẳng, viêm họng và viêm amidan. Thuốc mỡ và nước sắc có thể giúp điều trị mụn trứng cá và mụn mủ ở tuổi vị thành niên. Cũng có thể rắc bột riềng xay nhuyễn lên vùng da có vấn đề.

Trong thời kỳ mang thai, các đặc tính có lợi của riềng giúp chống đổ mồ hôi quá nhiều. Nước sắc từ rễ riềng được dùng để quấn cơ thể và ngâm chân. Chống chỉ định uống nước sắc này.

Chỉ định và chống chỉ định sử dụng

Trong y học, cây ngũ gia bì được chỉ định cho các tình trạng sau:

• các quá trình viêm ở đường tiêu hóa, lên men, đầy hơi;
• chảy máu ở các cơ quan nội tạng;
• nhiễm trùng khoang miệng, thanh quản;
• bệnh lao, khí phế thũng có máu khi ho;
• vàng da;
• bệnh thấp khớp, bệnh gút.

Cây được dùng uống để chữa bệnh chàm, viêm da và loét dinh dưỡng, và dùng ngoài da để chữa tụ máu, nhọt và mụn trứng cá. Riềng đôi khi được khuyên dùng để điều trị rối loạn tuyến giáp. Cây có thể hỗ trợ điều trị rối loạn nội tiết do thiếu iốt.

Chống chỉ định sử dụng thuốc sắc và thuốc cồn bên trong:

• tăng huyết áp;
• dị ứng;
• nhiệt độ cao;
• tăng đông máu;
• giảm độ axit dạ dày;
• mang thai;
• cho con bú.

Các biện pháp khắc phục tại nhà và chế phẩm y tế có chứa cinquefoil chống chỉ định cho trẻ em dưới 12 tuổi.

Công thức thuốc với ngũ vị tử

Điều trị bằng rễ cây ngũ gia bì được thực hiện trong 2-4 tuần. Riềng khô cũng được thêm vào trà thảo dược để điều trị viêm phế quản và đau dạ dày.

Bột

Để chế biến bột, rễ riềng phải được phơi khô hoàn toàn và nghiền thành bột trong cối. Bột này được dùng làm bột rắc để đẩy nhanh quá trình lành vết thương. Bột rễ riềng được dùng để điều trị da dầu dễ bị mụn. Vết thương và da cần được làm sạch và khử trùng trước khi sử dụng.

Thuốc mỡ

Phương pháp chuẩn bị:

• Đổ 50 gam thân rễ đã nghiền nát với một cốc bơ đã đun chảy;
• đun sôi trong 5 phút;
• sự căng thẳng;
• bôi 2 lần/ngày.

Bạn có thể sử dụng dầu ô liu thay cho bơ:

• Đổ 10 gam rễ cây với một cốc dầu ô liu;
• Đun nóng trong nước trong 30 phút.

Thuốc mỡ có chứa cinquefoil được sử dụng để điều trị các vấn đề về da liễu, cũng như các vết nứt ở môi, gót chân và khuỷu tay.

Cồn thuốc

Để pha chế cồn thuốc, ngâm củ riềng giã nhỏ vào rượu theo tỷ lệ 1:5 và để nơi khô ráo trong 14 ngày. Sau đó lọc lấy nước ngâm. Uống 40-50 giọt cồn thuốc, 2-3 lần mỗi ngày. Cũng có thể dùng để xoa bóp.

Rượu lậu hoặc rượu vodka cũng được sử dụng để pha chế:

• cứ 100 gam rễ ngũ vị tử giã nát thì dùng 1 lít nước;
• để ở nơi tối trong 3 tuần;
• lọc.

Sản phẩm được sử dụng để tăng cường hiệu lực.

Trà Potentilla rất dễ pha trong bình thủy:

• thêm một thìa thân rễ;
• rót một cốc nước sôi;
• để ngâm trong 3 giờ;
• sự căng thẳng.

Uống một thìa canh dịch truyền này trước bữa ăn như một chất lợi mật.

Thuốc sắc

Phương pháp chuẩn bị:

• Đổ một thìa rễ cây khô vào một chiếc chảo nhỏ và đổ một cốc nước sôi;
• đun nóng trong một phút;
• đặt nồi vào nồi nước và để trong nửa giờ;
• lọc lấy nước dùng đã nấu xong.

Uống thuốc hai lần mỗi ngày. Để súc miệng, chườm ngoài da và xoa bóp, hãy pha loãng thuốc sắc với nước. Thay vì đun sôi nước, bạn có thể ngâm rễ cây trong sữa nóng rồi hấp. Uống một thìa canh thuốc sắc sữa ba lần mỗi ngày trước bữa ăn để giảm ho. Để chuẩn bị thuốc sắc để tắm, chườm và thụt rửa, đun sôi 30 gam rễ trong 500 ml nước trong 15 phút.

Trà

Công thức pha chế trà từ cây ngũ gia bì:

• đổ 150 ml nước sôi vào một thìa cà phê rễ riềng;
• đun sôi trong 10 phút;
• lọc qua rây mịn.

Uống 2-3 cốc trà riềng mỗi ngày giúp chữa tiêu chảy.

Tác dụng phụ có thể xảy ra

Trà riềng chứa hàm lượng tannin cao và có thể gây buồn nôn. Do đó, điều quan trọng là phải tuân thủ nghiêm ngặt liều lượng khuyến cáo. Một số trường hợp nhạy cảm như dị ứng da và rối loạn tiêu hóa cũng có thể xảy ra.

Các bác sĩ và chuyên gia nói gì

Liệu pháp thảo dược được sử dụng kết hợp với liệu pháp dùng thuốc. Nếu thuốc không mang lại hiệu quả trong thời gian dài, một bài thuốc dân gian có thể giúp bổ sung các vi chất dinh dưỡng bị thiếu hụt và tăng cường hệ miễn dịch. Trong một số trường hợp, thảo dược có hiệu quả hơn thuốc.

Kẽm, được tìm thấy trong thân rễ của cây Potentilla erecta, có trong các sản phẩm thuốc và mỹ phẩm dành cho da có vấn đề. Do đó, thuốc mỡ và bột chiết xuất từ ​​riềng có tác dụng điều hòa tiết bã nhờn, giảm mụn trứng cá. Tuy nhiên, nếu bác sĩ da liễu đã kê đơn mỹ phẩm có chứa kẽm, không nên bôi thêm thuốc mỡ hoặc bột chiết xuất từ ​​riềng.

Rễ riềng khô có bán tại các hiệu thuốc. Tuy nhiên, các bác sĩ khuyến cáo nên điều trị bằng các bài thuốc dân gian và thực phẩm chức năng sau khi đã được chẩn đoán y khoa. Điều này sẽ giúp tránh các tác dụng phụ không mong muốn.