Mô tả về giống cây lý gai vàng Anh, cách trồng và chăm sóc

Những người làm vườn giàu kinh nghiệm đã trồng giống lý gai vàng Anh từ thời Liên Xô. Bất chấp sự phát triển của các giống mới với đặc tính được cải thiện, lý gai vàng Anh vẫn được ưa chuộng ở miền Bắc nước Nga, miền Trung nước Nga và khu vực Non-Black Earth nhờ độ tin cậy, năng suất cao và hương vị trái cây ngọt ngào.

Mô tả và tính năng

Quả lý gai vàng Anh khác biệt so với các giống khác ở khả năng thích nghi với điều kiện trồng trọt. Hình dáng quả dễ bán, hương vị tuyệt hảo và khả năng kháng lạnh, kháng bệnh chỉ là một vài trong số những đặc điểm nổi bật của giống này.

Vẻ bề ngoài

Cây Hoàng Liên Anh là một loại cây bụi cao (lên đến 1,5 m) với thói quen lan rộng nhẹ nhàng. Các chồi thẳng đứng, khỏe mạnh của cây có màu xám đậm, và trên các cành già hơn hai năm, có màu nâu. Các gai dài, đơn hoặc hiếm khi kép, mọc dọc theo toàn bộ chiều dài từ ngọn đến gốc.

Lá xanh nhăn nheo của cây có kích thước đa dạng, ba và năm thùy, mép lá có răng cưa tù. Quả lý gai tự thụ phấn và không cần thụ phấn.

Độ nhỏ gọn của bụi cây giúp việc thu hoạch dễ dàng hơn.

Chất lượng hương vị

Quả lý gai vàng Anh có hương vị chua ngọt như món tráng miệng với hương thơm chủ đạo là đường. Hội đồng nếm thử đã chấm cho quả lý gai vàng điểm 4,8. Hàm lượng axit ascorbic cao trong quả lý gai vàng - 12 mg trên 100 g - càng làm tăng giá trị của chúng.

Khả năng chịu hạn, chịu sương giá

Cây lý gai vàng Anh không cần tưới nước nhiều, nhưng thường bị úng nước. Cây có thể sống sót qua mùa đông ở nhiệt độ xuống tới -20–26°C mà không bị mất nước, nhưng cần được bảo vệ.

Ra quả

Hoa nhỏ, màu trắng pha chút vàng nở vào tháng 5. Thời gian nở hoa kéo dài 5–7 ngày. Loài cây này thu hút rất nhiều ong. Quả chín vào giữa đến cuối tháng 7.

Quả lý gai vàng Anh hình bầu dục, nặng 4-8 g. Vỏ quả có lông tơ, mờ đục, có gân nổi rõ và chứa ít hạt. Khi chín hoàn toàn, quả chuyển sang màu vàng tươi. Cây ra quả hàng năm trong 10-12 năm.

Năng suất

Nhờ áp dụng phương pháp canh tác thâm canh, năng suất đạt tới 14 kg/bụi hoặc 12 tấn/ha. Ở các vùng phía Bắc, năng suất thấp hơn nhiều, chỉ đạt 4 kg/cây.

Quả được thu hoạch một lần khi đạt độ chín kỹ thuật. Nếu quả không dùng để bán mà để tiêu thụ cá nhân, nên thu hoạch thành hai đợt để tránh nứt.

Khả năng vận chuyển

Nhờ lớp vỏ mỏng nhưng chắc, quả mọng vẫn giữ được hình thức hấp dẫn trong quá trình vận chuyển và không bị nhăn hoặc rò rỉ.

Cách trồng đúng cách

Sự ổn định của việc đậu quả và sản lượng thu hoạch phụ thuộc vào việc hoàn thành công tác chuẩn bị và tuân thủ các quy tắc trồng trọt.

Chọn vị trí

Để trồng lý gai vàng Anh, hãy chọn nơi có nắng, đất thịt nhẹ, màu mỡ hoặc đất đen. Cây không chịu được đất sét nặng, chua, đất thấp hoặc gió lạnh. Nếu mực nước ngầm trong khu vực dâng cao trên 1 mét, hãy tạo một gò đất nhân tạo và trồng lý gai trên sườn dốc hướng về phía Nam.

Những giống cây tiền thân không thích hợp cho vụ mùa này là các giống lý gai, mâm xôi và nho đen khác, vốn mắc cùng một loại bệnh và dễ bị tấn công bởi cùng một loại côn trùng ký sinh.

Cách chuẩn bị đất

Diện tích đất được phân bổ cho cây lý gai được làm cỏ. Đất được đào sâu bằng xẻng và được bón phân với tỷ lệ 100 mét vuông cho mỗi ha đất:

• 20 kg phân chuồng hoai mục hoặc phân trộn;
• 5 kg muối kali;
• 20 kg bột phosphate.

Độ chua của đất được giảm bằng cách bón vôi hoặc thêm tro (15 kg trên một trăm mét vuông).

Nếu luống chưa được bón phân trước khi trồng, hãy thêm 5 kg mùn và một cốc tro trực tiếp vào hố trồng, sâu nửa mét và có đường kính nửa mét.

Đối với trồng vào mùa xuân, hãy chuẩn bị hố vào mùa thu; đối với trồng vào mùa xuân, hãy chuẩn bị hố ba tuần trước khi trồng lý gai. Các chuyên gia khuyên bạn nên chuẩn bị luống một năm trước khi trồng.

Cách lựa chọn và chuẩn bị vật liệu trồng

Khi chọn cây giống lý gai vàng Anh từ vườn ươm hoặc trung tâm làm vườn được cấp phép, hãy chú ý những điểm sau:

• tuổi cây - 1 hoặc 2 năm;
• sự phân nhánh của hệ thống rễ, chiều dài của rễ (ít nhất 10 cm);
• chiều cao chồi - 30-40 cm, số lượng - 1-2.

Nếu chọn cây giống có hệ thống rễ khép kín, hãy kiểm tra độ ổn định của cây trong chậu. Cây giống dễ dàng mọc lên khỏi đất đã được thay chậu gần đây. Trong trường hợp này, lợi thế của vật liệu trồng sẽ bị vô hiệu hóa. Nếu cây vẫn còn trong chậu, không cần phải vội vàng trồng.

Những cây giống bị bệnh, yếu, có vùng khô héo, có khuyết tật và có dấu hiệu bệnh sẽ bị loại bỏ.

Một ngày trước khi trồng, các bụi cây rễ trần được ngâm trong nước có pha Heteroauxin, Vympel, Kornevin và Zircon. Cây trồng trong chậu được tưới nước dồi dào.

Sơ đồ trồng cây

Cây lý gai được trồng trong hố sâu và rộng 50 cm. Khoảng cách giữa các bụi cây là 1,5 m, và giữa các hàng là 1,5–2 m.

Thuật toán trồng cây vàng Anh:

• ở đáy hố, một gò đất được đắp từ lớp đất màu mỡ đã chuẩn bị, chiếm một phần ba chỗ trũng;
• cây con được hạ xuống ngọn, rễ được duỗi thẳng theo sườn dốc, hướng xuống dưới;
• bụi cây được phủ một phần đất, tưới nước và phần đất còn lại được đổ ra ngoài;
• đất ở trên được nén chặt, tưới nước và phủ lớp mùn;
• Các chồi được cắt ngắn còn 6 nụ.

Sau khi trồng, cổ rễ của cây con phải ngang bằng với mặt đất hoặc cao hơn 1–3 cm.

Tính năng chăm sóc

Chăm sóc thêm cho cây lý gai vàng Anh sau khi trồng bao gồm làm ẩm, xới đất và nhổ cỏ dại. Cắt tỉa, bảo vệ khỏi nấm và côn trùng ký sinh, và chuẩn bị cho mùa đông giúp ngăn ngừa mất mùa. Bón phân và bổ sung dinh dưỡng trong suốt mùa vụ giúp tăng năng suất lên một phần tư.

Tưới nước

Xung quanh bụi cây, lùi lại nửa mét tính từ gốc, đào một rãnh sâu 15 cm, qua đó tưới nước cho cây lý gai vàng Anh ba lần một năm.

Lần tưới đầu tiên là trong quá trình đậu quả sau khi ra hoa. Lần tưới tiếp theo được thực hiện khi quả đã chín, ba tuần trước khi chín.

Lần cuối cùng làm ẩm đất dưới bụi cây là vào mùa thu, khi chuẩn bị cây cho mùa đông. Cây lý gai dưới ba tuổi cần 20 lít nước. Cây trưởng thành cần 30-40 lít nước.

Cắt tỉa

Sự hình thành của một bụi cây lý gai Cây vàng Anh bắt đầu vào năm đầu tiên, khi trồng, các chồi được cắt ngắn xuống còn sáu nụ, và vào mùa thu, sau khi lá rụng, còn lại tới ba cành, cắt bỏ phần còn lại.

Năm sau, còn lại 6 chồi và các cành của năm hiện tại bị cắt ngắn đi 1/3.

Vào năm thứ ba, chọn 4 chồi non ở gốc và cắt ngắn các chồi non này.

Đến năm thứ bảy, một bụi lý gai sẽ có 20 cành ở các độ tuổi khác nhau. Những chồi có vỏ sẫm màu từ bảy năm tuổi trở lên sẽ được cắt tỉa vì chúng không còn hiệu quả.

Nên cắt tỉa phần ngọn của các chồi một năm tuổi phía trên chồi bên trong bằng kéo cắt tỉa sắc. Thao tác này kích thích sự phát triển của các cành mang quả.

Trong quá trình cắt tỉa vệ sinh, được thực hiện trước khi nhựa cây chảy hoặc sau khi lá rụng, các cành gãy, cành có dấu hiệu bệnh và cành nằm trên mặt đất sẽ được loại bỏ.

Bón thúc

Lượng dinh dưỡng bổ sung vào hố trồng đủ cho đến khi cây lý gai vàng Anh bắt đầu ra quả. Từ năm thứ ba, sau khi cây bắt đầu ra quả, cần bón phân cho cây.

Rễ

Vào đầu mùa xuân, trước khi xới đất lần đầu, bón phân vào giữa các bụi cây theo tỷ lệ 1 mét vuông:

• 5 kg phân chuồng, phân trộn;
• Kali sunfat và urê mỗi loại 15g;
• 25 g supe lân.

Một phức hợp khoáng chất và chất hữu cơ được bổ sung vào đất dọc theo phần nhô ra của tán cây bụi.

Lần bón phân tiếp theo được thực hiện trước khi cây lý gai ra hoa, thêm 20 g nitrophoska cho mỗi 1 m2 dưới bụi cây, tưới nhiều nước từ phía trên.

Lần bón phân thứ ba cho cây là vào thời kỳ ra quả, khoảng tháng 6 đến đầu tháng 7. Tưới nước cho bụi cây bằng bùn dọc theo mương. Sau 1-2 tuần, bón 1 kg tro vào vòng tròn thân cây trước khi tưới nước.

Để cải thiện khả năng chống chịu lạnh của bụi cây vào mùa đông và đảm bảo hình thành nụ quả vào năm sau, người ta bón thêm phân chuồng vào đất trong quá trình đào đất vào mùa thu (8 kg trên 1 m2).

Lá

Để thúc đẩy quá trình ra hoa và hình thành bầu nhụy thành công trong thời kỳ nảy chồi, phun urê và amoni sunfat cho cây lý gai vàng Anh với lượng lần lượt là 30 và 20 g cho mỗi xô nước.

Tương tự, bón lá được sử dụng để cải thiện hương vị của bụi cây trong quá trình chín quả. Nếu lá nhỏ lại, bầu nhụy bị hỏng hoặc quả bị biến dạng, nên xử lý bụi cây bằng dung dịch axit boric (2 g cho 10 lít nước).

Phun thuốc diệt lý gai vào thời tiết khô, nhiều mây, không có gió.

Ủng hộ

Để đảm bảo cây lý gai vàng Anh có đủ ánh sáng và thuận tiện cho việc thu hoạch, người ta cắt những cành cao của bụi lý gai thành 60 cm và buộc thành hình quạt vào giàn.

Chuẩn bị cho mùa đông

Sau khi đào đất và tưới nước để bổ sung độ ẩm, các cành cây được bó lại thành một bó, uốn cong xuống đất và được ép chặt bằng ghim kim loại hoặc ván. Vải bố được phủ lên trên cùng, đất được đào xung quanh các cạnh. Cành vân sam được đặt trên đỉnh của cấu trúc, và vào mùa đông, một đống tuyết được chất lên trên.

Sâu bệnh

Khả năng miễn dịch cao của cây lý gai vàng Anh bị suy yếu do không tuân thủ các biện pháp canh tác và chăm sóc không đầy đủ, dẫn đến bệnh nấm và sự tấn công của côn trùng gây hại.

Rệp

Rệp xanh hoặc đen đẻ trứng hai tuần một lần, làm tăng nhanh quần thể côn trùng ký sinh trên quả lý gai. Rệp ăn chồi và lá, gây hại cho cây—phiến lá cuộn lại, đầu lá bị biến dạng, và sự phát triển của chồi bị ức chế. Nếu không được xử lý, các đợt tấn công ồ ạt của sâu bệnh sẽ dẫn đến chết cây.

Nếu số lượng rệp ít, người ta sử dụng các biện pháp dân gian và biện pháp phòng ngừa:

• Trước khi nhựa cây bắt đầu chảy, hãy đổ nước nóng lên bụi cây;
• quả lý gai được xử lý bằng nước sắc tỏi, hoa tử đinh hương, cây cúc vạn thọ và ngọn cà chua;
• trồng rau xanh cay gần đó;
• phá hủy tổ kiến;
• đốt lá rụng.

Trong số các loại thuốc hóa học có sẵn để tiêu diệt rệp, Aktara, Fufanon và Fitoverm là hiệu quả.

Nhện đỏ

Một loài côn trùng cực nhỏ, màu sắc chuyển từ vàng sang đỏ tươi, giăng một mạng lưới khắp mặt dưới của lá. Một đốm đổi màu lớn dần xuất hiện tại vị trí bị chích mà côn trùng hút nhựa cây. Cây lý gai rụng lá và quả.

Ve bị tiêu diệt bằng hai loại thuốc diệt ve: Akartan, Cidial và Tedion. Phun dung dịch lưu huỳnh dạng keo (10 g/lít nước) lên cây cũng có tác dụng diệt ký sinh trùng. Tránh phun thuốc trong thời kỳ ra hoa và đậu quả.

Phun bụi cây bằng vòi nước lạnh dưới áp lực và làm ẩm đất bằng dung dịch kali pemanganat nóng sẽ mang lại kết quả.

Đom đóm

Mối đe dọa đối với quả lý gai vàng Anh không phải là loài bướm đêm nhỏ màu xám nâu, mà là loài sâu bướm màu xám xanh dài 14 mm. Vào mùa xuân, bướm đêm đẻ trứng trong nụ hoa. Sâu bướm ăn hoa, bầu nhụy và phần thịt quả. Quả bị hư hỏng sẽ chuyển sang màu vàng tươi và khô héo. Bạn đồng hành của sâu bướm là một lớp lưới mỏng bao bọc quả.

Để ngăn chặn bướm chui ra khỏi ấu trùng trú đông trong đất vào mùa xuân, cây trồng được vun luống trước khi cách nhiệt.

Để chống sâu bướm, người ta phun nước tro, nước sắc lá cà chua hoặc dung dịch mù tạt (50 g chất khô trên 10 lít nước) lên quả lý gai.

Trong số các chế phẩm pha sẵn, các loại thuốc trừ sâu sau đây có hiệu quả: Karate, Iskra, Kinmiks.

Bệnh thán thư

Đầu tiên, những đốm nâu nhỏ xuất hiện trên lá ở gốc cây lý gai, dần dần lan rộng. Lá rụng, chồi non chậm phát triển, năng suất và hàm lượng đường trong quả giảm.

Phương pháp xử lý bao gồm phun thuốc nhuộm vàng Anh bốn lần bằng hỗn hợp Bordeaux 1% trước khi ra hoa, sau khi ra hoa, sau 2 tuần và vào cuối thời kỳ đậu quả, khi không còn quả nào trên bụi cây.

Trước mùa sinh trưởng và sau khi thu hoạch, việc phun thuốc Kuprozan và Phtalan cho cây trồng là rất hiệu quả. Để ngăn ngừa sự lây lan của mầm bệnh, cần đốt lá rụng và lá bị hư hỏng, đồng thời không để bụi cây rậm rạp.

Bệnh phấn trắng Mỹ

Bệnh này, thường gặp nhất ở cây lý gai và ít gặp hơn ở cây nho đen, xuất hiện sau khi ra hoa. Một lớp bột xuất hiện trên lá ở đầu chồi, phát triển thành các đốm nâu có chấm đen. Dần dần, nấm xâm chiếm toàn bộ phiến lá. Cây chậm phát triển, quả nứt nẻ và rụng. Nếu không có sự can thiệp của con người, cây lý gai sẽ chết.

Để diệt trừ spheroteka, vào đầu mùa xuân, hãy tưới nước nóng (50°C) lên bụi lý gai và đất bên dưới. Trước và sau khi ra hoa, hãy phun Topaz, Skor và Fundazol lên cây. Cắt bỏ những phần cây bị hư hại.

Rỉ cột

Dấu hiệu đầu tiên của bệnh xuất hiện vào giữa mùa hè. Những đốm vàng với các miếng đệm hình chén nhô ra, nơi bào tử nấm tích tụ, xuất hiện ở mặt dưới của lá. Lá dần héo và rụng, quả bị biến dạng và khô héo.

Bệnh gỉ sắt trên cây lý gai có thể được kiểm soát bằng cách xử lý ba lần bằng hỗn hợp Bordeaux hoặc phun hai lần (sau khi ra hoa và thu hoạch) bằng thuốc diệt nấm Bayleton.

Các biện pháp phòng ngừa bao gồm điều chỉnh lượng nước tưới, đốt lá rụng và xới đất.

Ưu điểm và nhược điểm của giống

Trong số những nhược điểm của quả lý gai vàng Anh, người làm vườn lưu ý đến sự xuất hiện của gai, nứt vỏ quả khi có quá nhiều độ ẩm và khả năng chống chịu không tốt với một số bệnh do nấm.

Nền văn hóa này còn có nhiều ưu điểm hơn nữa. Những đặc điểm tích cực của English Yellow bao gồm:

• hình thức thương mại của trái cây đảm bảo nhu cầu của người tiêu dùng;
• năng suất cao;
• khả năng thích nghi với điều kiện phát triển;
• khả năng chịu lạnh mùa đông xuống tới -26°C, khả năng chịu hạn;
• duy trì hình dáng ban đầu trong quá trình vận chuyển lâu dài;
• món tráng miệng có vị chua ngọt của quả mọng.

Sự nhỏ gọn của các bụi cây, tạo điều kiện thuận lợi cho công nghệ nông nghiệp, khả năng miễn dịch cao, cùng vẻ ngoài hấp dẫn và hương vị của quả khiến quả lý gai không chỉ hấp dẫn để sử dụng cá nhân mà còn để trồng vì mục đích thương mại.

Thu hoạch và lưu trữ

Quả lý gai vàng Anh được thu hoạch từ giữa tháng 7. Quả dùng để chế biến được hái ở giai đoạn chín kỹ thuật. Chúng được bảo quản ở nhiệt độ 1–2°C với khối lượng 2–3 kg, đặt trong hộp gỗ lót giấy, có thể để được đến một tháng.

Để sử dụng tươi, quả được thu hoạch nguyên cuống để tránh bị hư hỏng trong quá trình chín. Quả mọng ngọt, màu vàng tươi có thể được bảo quản trong tủ lạnh đến 5 ngày.

Không nên đông lạnh quả lý gai vì hương vị của nó sẽ giảm mạnh sau khi rã đông.

Các lĩnh vực ứng dụng

Nhờ thuốc giảm đau, thuốc nhuận tràng và thuốc lợi tiểu tính chất của chiết xuất quả lý gai Chúng được đưa vào thực phẩm bổ sung. Do hàm lượng calo thấp (43 kcal trên 100 g sản phẩm), quả mọng được sử dụng trong chế độ ăn kiêng.

Mặt nạ từ trái cây giúp phục hồi độ đàn hồi và cấu trúc của da mặt. Nước ép từ quả mọng được dùng làm nước xả tóc để loại bỏ tình trạng tóc giòn và chẻ ngọn.

Trong y học dân gian, quả mọng được dùng làm thuốc lợi mật. Nước sắc lá cây được dùng để điều trị viêm phổi.

Quả lý gai rất giàu axit ascorbic, giúp kéo dài tuổi thanh xuân, và vitamin B6, tốt cho sức khỏe mạch máu. Ăn quả lý gai tươi không chỉ cung cấp vitamin mà còn cả sắt, kali và phốt pho cho cơ thể.

Quả mọng vàng Anh được dùng để làm nước sốt và salad trái cây. Quả lý gai được dùng để làm mứt, mứt quả, mứt cam, nước ép và rượu mùi.

Có nhiều ứng dụng, hương vị trái cây ngọt ngào, khả năng thích nghi với điều kiện khí hậu bất lợi và cho quả đều đặn khiến giống lý gai vàng Anh trở nên phổ biến ở bốn nước cộng hòa tự trị và 34 vùng của Nga.