Công nghệ trồng ngô ngoài đồng và trong nhà kính, cách trồng và chăm sóc

Ngô ngọt là một trong những loại ngũ cốc đầu tiên được con người canh tác. Lịch sử của loài cây này, còn được gọi là ngô, trải dài hơn 12.000 năm. Việc trồng ngô đã mở ra kỷ nguyên nông nghiệp và thúc đẩy sự phát triển của nền văn minh. Công nghệ canh tác đã phát triển đáng kể, nhưng ngô vẫn là một trong ba loại ngũ cốc hàng đầu thế giới.

Có thể trồng ngô từ hạt giống không?

Trồng ngô từ hạt được thực hiện bởi các tổ chức nông nghiệp lớn, nông dân cá thể và người làm vườn. Việc trồng ngô không đòi hỏi kỹ thuật canh tác phức tạp, và chỉ cần tuân thủ các hướng dẫn cơ bản, bạn có thể thu hoạch được những bắp ngô chắc khỏe. Điều quan trọng là chọn giống ngô chất lượng cao. Tốt nhất nên chọn ngô lai, cho năng suất cao hơn ngô thuần chủng. Những chồi cao mọc ở vùng có gió sẽ cần thêm giá đỡ, vì vậy chiều cao cây cũng nên được điều chỉnh dựa trên vị trí trồng.

 

Mô tả về văn hóa

Ngô thuộc họ Poaceae và sinh trưởng quanh năm. Tất cả các bộ phận trên mặt đất của cây đều được sử dụng làm nguyên liệu trong nhiều ngành công nghiệp. Hạt ngô là nguồn cung cấp các axit amin thiết yếu như lysine và tryptophan. Ngô giàu carbohydrate, dextrin, protein và vitamin. Những yếu tố này quyết định việc sử dụng ngũ cốc và các sản phẩm từ ngũ cốc trong ngành công nghiệp thực phẩm.

Thân, lá và lõi ngô được dùng để vỗ béo động vật và sản xuất các sản phẩm công nghiệp. Hoa và dầu ngô của cây được sử dụng trong các bài thuốc dân gian truyền thống.

Hình dáng của cây và quả

Ngô là một loại cây thân thảo cao, có một thân đơn và hệ thống rễ xơ phát triển. Thân thẳng, dày và cao, có thể cao tới 6 mét, nhưng thường cao hơn mặt đất 2-3 mét. Lá hình mác, rộng khoảng 10 cm và dài 1 m ở gốc, bao quanh hoàn toàn thân.

Khi ra hoa, cây tạo ra các cụm hoa con chứa hoa cùng giới tính. Các bông hoa đực nằm ở đỉnh của cây ngô, trong khi các bông hoa cái nằm trên các bắp ngô ở nách lá. Quả ngô là hạt hình khối hoặc tròn, xếp thành hàng trên lõi ngô.

Cách nó phát triển, nở hoa và thụ phấn

Để đảm bảo thu hoạch đáng tin cậy, ngô phải được trồng thành từng cụm dày đặc. Cây trồng thành một hàng ít được thụ phấn hơn và tạo ra các bắp ngô không đầy đủ. Cụm hoa đực bắt đầu ra hoa sớm hơn cụm hoa cái, do đó việc thụ phấn cho từng cây có thể không xảy ra. Do đó, điều quan trọng là phải chọn mô hình trồng cho phép nhiều cây ngô mọc gần nhau.

Sự thụ phấn diễn ra tự nhiên khi gió mang phấn hoa từ các chùm hoa xuống các bắp ngô bên dưới.

Thời gian chín ước tính của bắp ngô

Thời gian chín của hạt gạo phụ thuộc vào giống lúa, điều kiện khí hậu và vùng trồng. Trung bình, bắp gạo có thể thu hoạch sau 90-150 ngày kể từ khi bắt đầu mùa vụ.

Những gì bạn sẽ cần

Để bắt đầu trồng ngô, bạn cần:

1. Chọn địa điểm trồng cây.
2. Chọn giống cây trồng phù hợp với vùng miền, khí hậu và mục đích sử dụng.
3. Xác định phương pháp trồng trọt.
4. Mua thiết bị hoặc hàng tồn kho đặc biệt.
5. Chuẩn bị đất và vật liệu trồng cây.

Quyết định về sự đa dạng

Cây trồng này có nhiều giống, phân biệt theo loại ngô. Mức độ phổ biến của các nhóm thực vật khác nhau tùy theo vùng, nhưng các giống được trồng phổ biến nhất là ngô đá lửa, ngô răng cưa, ngô tinh bột, ngô ngọt và ngô phồng. Ba loại đầu tiên thường được sử dụng làm thức ăn chăn nuôi và cũng được dùng để làm bột mì và các sản phẩm phụ khác. Ngô ngọt hoặc ngô rau được dùng để nấu ăn và đóng hộp. Ngô phồng được dùng làm nguyên liệu thô cho bỏng ngô.

Sự lựa chọn các giống ngô và giống lai rất lớn, nhưng phổ biến nhất có thể được chia thành các nhóm theo thành phần của chúng:

1. Debut, Rakurs, Ptichye Moloko, Spirit, Bonus và Kuban Bicolor có đặc điểm là hàm lượng đường thấp và hàm lượng tinh bột cao.
2. Chỉ số trung bình của các giống Super, Dimoks, Sandars.
3. Có hơn 10% đường với một lượng nhỏ tinh bột trong Dobrynya, Ledenets, Megaton, Paradise, Shamo.

Các giống lúa có khả năng chịu lạnh tốt nhất là Lakomka 121, Zolotoe Runo, Dobrynya và Spirit.

Các giống ngô lai tốt nhất để làm ngũ cốc

Trong số lượng lớn các giống ngô lai, có thể phân biệt một số loại sau:

1. Chú thích: Bắp chín sớm nặng 0,25 kg, dài 20 cm, hạt chuyển sang màu vàng cam. Chiều cao của chồi không quá 170 cm.
2. Trophy. Bắp của giống lai này cũng có màu cam, dài khoảng 21 cm và nặng tới 0,28 kg. Cây cao tới 200 cm và chín vào giữa hoặc sớm.
3. Madonna. Giống lai chín sớm này có chiều cao từ 160–200 cm. Bắp ngắn, dài 18 cm, chứa hạt màu vàng và nặng tới 0,2 kg.
4. Boston. Giống ngô giữa mùa này có thân ngắn hơn một chút, nhưng cho năng suất ổn định với những bắp ngô vàng dài tới 20 cm và mỗi bắp nặng 0,2 kg.

Thiết bị cần thiết

Thiết bị trồng ngô phụ thuộc vào diện tích đất trồng. Đối với diện tích lớn, bạn sẽ cần:

• máy cày hoặc máy bừa nặng để cày đất vào mùa thu;
• máy cày nhẹ hoặc máy xới đất để xới đất và loại bỏ cỏ dại trước khi gieo hạt;
• máy gieo hạt;
• máy rải phân bón;
• máy tưới nước;
• thiết bị vệ sinh.

Với những mảnh đất nhỏ, chỉ cần những thiết bị nhỏ gọn, đa năng và hệ thống tưới nước tự động là đủ. Với những mảnh vườn nhỏ, chỉ cần những dụng cụ làm vườn đơn giản là đủ.

Chuẩn bị khu vực để trồng

Việc chuẩn bị đất trước là rất cần thiết để tạo điều kiện thuận lợi cho việc chăm sóc cây trồng sau này. Ngô phát triển tốt nhất trên đất tơi xốp, có cấu trúc tốt, ấm áp dưới ánh nắng mặt trời và cho phép độ ẩm và oxy thấm vào rễ. Việc chuẩn bị ban đầu được thực hiện vào mùa thu để đảm bảo đất giàu mùn và dinh dưỡng cho vụ xuân. Các bước sau đây là bắt buộc:

1. Đào đất trồng cây đến độ sâu bằng xẻng.
2. Với mỗi mét vuông đất, thêm nửa xô phân trộn hoặc mùn, 60 ml supe lân, 45 ml kali sunfat.
3. Tưới nước thật nhiều vào đất.

Vào mùa xuân, trước khi gieo hạt, cần:

1. Nhổ bỏ cỏ dại.
2. Đào đất lên.
3. Nếu cần thiết, hãy bón phân kali và phân đạm.
4. Trung hòa đất chua bằng cách bón vôi.

Cần có những điều kiện gì để trồng cây?

Khi trồng hạt giống cần đáp ứng một số yêu cầu về khí hậu nông nghiệp sau:

1. Đất phải ấm lên ít nhất 8 °C.
2. Nơi này có ánh sáng tốt.
3. Khu vực này được bảo vệ khỏi gió mạnh.
4. Độ ẩm không bị ứ đọng và không thoát ra khỏi đất quá nhanh.
5. Giống cây này phù hợp với vùng khí hậu.

Tiền thân của ngô có thể là cà chua, bắp cải, khoai tây hoặc các loại đậu.

Khi trồng cây liên tục, diện tích đất phải được thay thế sau 3 năm.

Thành phần đất

Tốt thu hoạch ngô được đảm bảo khi trồng trên đất tơi xốp như:

• đất đen;
• đất thịt ngập lụt;
• đất thịt nhẹ.

Khả năng trồng ngô thấp nếu đất ở khu vực:

• đất sét nặng;
• độ mặn cao;
• đầm lầy;
• chua.

Chiếu sáng

Trồng ngô cần ánh sáng tốt. Không nên trồng ngô ở những nơi râm mát. Cây ngô có thể sinh trưởng, ra hoa và cho năng suất bình thường khi có đủ ánh sáng ban ngày từ 12-14 giờ.

Điều kiện nhiệt độ

Ngô chỉ bắt đầu phát triển ở đất ấm. Khi gieo hạt ngoài trời, nhiệt độ đất nên từ 8-10°C. Ở vùng khí hậu lạnh, có thể gieo hạt trong nhà kính hoặc dưới tấm nhựa. Cây bắt đầu phát triển ở nhiệt độ 10°C và ngừng phát triển khi đất ấm lên đến 30°C. Cây con phát triển tối ưu ở nhiệt độ 10-12°C. Ra hoa cần nhiệt độ 22-25°C.

Độ ẩm

Mặc dù chịu hạn tốt, ngô vẫn phát triển tốt trên đất ẩm. Độ ẩm đất tối ưu là 75%. Độ ẩm này được duy trì bằng cách tưới nước thường xuyên. Ở những vùng khí hậu khô hạn, hệ thống tưới tự động hoạt động tốt. Khi trồng cây trong nhà kính, hệ thống tưới nhỏ giọt liên tục được sử dụng.

Khu phố thuận lợi và không thuận lợi

Những loại cây bạn đồng hành tốt với ngô bao gồm:

• bí xanh;
• bí ngô;
• dưa chuột;
• xa lát;
• đậu;
• đậu Hà Lan;
• đậu.

Trồng cây trồng sau hoặc gần cây kê có thể dẫn đến sự lây lan của sâu đục thân ngô, tấn công cả hai loại cây trồng như nhau.

Gieo hạt

Thực hành canh tác đúng cách là yếu tố quan trọng nhất trong trồng ngô. Điều quan trọng không chỉ là chọn đúng giống và chuẩn bị đất, mà còn là chọn đúng thời điểm trồng, chuẩn bị hạt giống chất lượng cao và tạo luống thoải mái. Năng suất bắp ngô thấp có thể do các yếu tố sau:

• đất lạnh;
• mật độ cây trồng;
• đổ bóng;
• thiếu chất dinh dưỡng.

Hạn chót

Thời điểm gieo hạt quyết định thời gian chín của bắp. Tuy nhiên, nếu gieo quá sớm, tốc độ sinh trưởng của cây con có thể bị chậm lại do đất không đủ ấm hoặc thiếu ánh sáng ban ngày. Thời điểm gieo hạt cũng bị ảnh hưởng bởi vùng miền và giống cây trồng cụ thể.

Tùy thuộc vào khu vực

Ở vùng khí hậu lạnh, việc trồng ngô chỉ có thể thực hiện trên những mảnh đất nhỏ hoặc nhà kính bằng cây giống. Để làm được điều này, hạt giống được gieo trong nhà vào giữa tháng Tư. Sau ba tuần, cây giống đã sẵn sàng để trồng tại vị trí cố định, miễn là đất ấm lên đến 10°C.

Ở miền Trung nước Nga và vùng Moscow, việc gieo hạt ngô giống bắt đầu vào giữa tháng Ba và trên đất trống vào cuối tháng Năm. Ở miền Nam, việc trồng có thể được thực hiện sớm hơn nhiều, tùy thuộc vào nhiệt độ đất. Ở vùng khí hậu Siberia, lõi ngô có thể chỉ chín đến giai đoạn "sữa", vì việc gieo hạt chỉ bắt đầu vào đầu tháng Sáu. Ở vùng Ural và Viễn Đông, canh tác trong nhà kính được ưa chuộng hơn, sử dụng hệ thống chiếu sáng bổ sung.

Tùy thuộc vào giống

Sự lựa chọn hiện đại đã làm cho nó có thể thay đổi đáng kể thời điểm gieo hạt ngô Sớm hơn. Trong quá trình phổ biến cây trồng, các giống cây trồng cần điều kiện sinh trưởng ôn hòa hơn, và việc gieo hạt bắt đầu vào mười ngày khác nhau của tháng Năm tùy thuộc vào vĩ độ. Cây trồng hiện đại và giống lai có thể được gieo sớm hơn 20-30 ngày mà không làm giảm tỷ lệ nảy mầm hoặc tốc độ sinh trưởng.

Chuẩn bị vật liệu hạt giống

Việc lựa chọn và chuẩn bị hạt giống ban đầu đòi hỏi sự cẩn thận, vì chất lượng hạt giống ảnh hưởng đáng kể đến vụ thu hoạch sau này. Hạt giống tốt phải to, nhẵn và không có khuyết tật hoặc hư hỏng. Quy trình chuẩn bị như sau:

1. Cho hạt vào dung dịch muối 5% trong 5-7 phút.
2. Loại bỏ những hạt nhẹ chưa chìm xuống đáy thùng chứa.
3. Khử trùng ngô bằng cách ngâm ngô trong dung dịch kali pemanganat, hydro peroxide hoặc thuốc trừ sâu dạng bột. Quá trình khử trùng kéo dài trong 7 phút.

Xử lý thủy nhiệt có thể thay thế bước cuối cùng. Bước này bao gồm việc rửa hạt giống nhiều lần bằng nước nóng và nước lạnh trong khoảng 15 phút. Nhiệt độ của chất lỏng không được vượt quá 50°C để tránh quá nhiệt và hư hỏng.

Kiểu gieo hạt và độ sâu

Có một số lựa chọn để hình thành các đồn điền ngô:

1. Hàng. Trong trường hợp này, lô được chia thành các dải rộng 0,6-0,7 m. Hạt giống được gieo vào giữa mỗi dải, duy trì khoảng cách 0,15 m giữa các cây. Sau khi cây con mọc lên, nên tỉa thưa, tăng khoảng cách lên 0,3 m.
2. Hình vuông. Phương pháp này bao gồm việc chia lô đất thành các ô vuông có kích thước 0,7 x 0,7 m. Đặt một số hạt giống vào các lỗ tại giao điểm của các đường kẻ. Khi cây con phát triển, hãy xác định chồi khỏe nhất trong nhóm; những chồi khác nên được cắt bỏ khi lá thật thứ hai xuất hiện.

Kỹ thuật gieo trồng đòi hỏi phải điều chỉnh độ sâu gieo hạt dựa trên thời điểm gieo hạt. Các giống gieo vào cuối tháng 4 nên gieo hạt sâu không quá 6 cm. Nửa đầu tháng 5, có thể gieo hạt ngô sâu 8-10 cm.

Ngô trồng càng muộn thì hạt ngô càng thấp.

Chăm sóc cây trồng ngoài trời

Trong giai đoạn sinh trưởng mạnh, ngô cần được chăm sóc đặc biệt cẩn thận. Cây không chỉ cần tưới nước và làm cỏ mà còn cần vun gốc. Hơn nữa, quá trình thụ phấn, vốn bị ảnh hưởng tiêu cực bởi thời tiết nóng, cũng ảnh hưởng đáng kể đến chất lượng thu hoạch. Điều quan trọng là phải trồng cây con gần nhau và gieo chúng cùng lúc.

Tưới nước và bón phân

Tưới nước đúng cách sẽ cung cấp cho cây độ ẩm cần thiết cho sự phát triển, đặc biệt quan trọng trong nửa đầu mùa sinh trưởng. Hầu hết các giống ngô đều chịu được hạn hán ngắn hạn, nhưng vẫn không nên để cây trồng chịu những điều kiện khắc nghiệt như vậy. Độ ẩm đất dồi dào là cần thiết trong các giai đoạn sau:

• sự hình thành lá thật thứ 9;
• ra hoa;
• đổ hạt.

Bón phân lần đầu tiên được thực hiện trong quá trình gieo hạt. Để làm điều này, hãy phun dung dịch "Lignohumate" vào đất với nồng độ 60 ml cho 10 lít nước. Bón phân lại khi cây đã ra hoa. Với 10 lít nước, hãy sử dụng 15 g diêm tiêu, 40 g supe lân và 20 g kali. Khi bắp bắt đầu nở, bạn có thể bón phân cho cây bằng dung dịch "Agricola-Vegata" theo hướng dẫn.

Làm đất và loại bỏ cỏ dại

Việc xới đất cẩn thận sẽ làm giàu oxy cho phần đất ngầm của cây và tạo điều kiện cho cây hấp thụ độ ẩm. Việc xới đất giữa các hàng sẽ kích thích sự phát triển của các rễ phụ.

Lần xới đất đầu tiên được thực hiện trước khi cây con xuất hiện, nhưng phải nông, khoảng 4 cm. Đồng thời, cần phải nhổ bỏ cỏ dại.

Việc đào đất và làm cỏ tiếp theo được thực hiện sau khi mưa lớn hoặc tưới nước. Nước chảy tràn làm lộ phần trên của hệ thống rễ, ảnh hưởng tiêu cực đến thảm thực vật. Do đó, cần định kỳ vun gốc cây để bảo vệ cây khỏi bị khô héo.

Bệnh ngô: điều trị và phòng ngừa

Hạt giống ngô có khả năng kháng nhiều loại bệnh, nhưng một số bệnh vẫn có thể ảnh hưởng đến cây trồng:

1. Bệnh than bùn. Loại nấm này tấn công các chùm hoa trong thời kỳ ra hoa, khiến các bông hoa bị biến dạng và sẫm màu. Mùa hè khô hanh và nhiệt độ cao làm trầm trọng thêm tình trạng này.
2. Bệnh phồng rộp. Bệnh này đặc trưng bởi sự xuất hiện của các nốt sần hình bầu dục hoặc hình nón trên bắp ngô. Nấm có thể phát triển do không khí lạnh và mưa kéo dài.
3. Helminthosporium. Bệnh này lây nhiễm vào lá và bắp ngô non, biểu hiện bằng các đốm nâu có viền.
4. Bệnh héo Fusarium. Xuất hiện lớp phủ màu hồng nhạt trên bắp hoặc cây con, khiến hạt mất đi độ bóng và độ đặc. Bệnh lây truyền qua hạt giống bị nhiễm bệnh chưa được xử lý đúng cách hoặc từ cây bị bệnh.
5. Thối rễ trắng, đỏ và Pythium. Thân cây trở nên rất mềm và phủ đầy những nốt sần kích thước khoảng 1 mm. Rễ phát triển chậm và thối, bắp bị xẹp.
6. Bệnh gỉ sắt. Cây bắt đầu xuất hiện các đốm đỏ, trên đó xuất hiện mụn mủ.

Các loại côn trùng gây nguy hiểm cho cây ngô là:

• giun kim;
• bướm ăn lá;
• bướm đêm mùa đông;
• ruồi yến mạch;
• sâu đục thân;
• bướm đồng cỏ.

Xử lý hạt giống trước khi gieo bằng dung dịch diệt nấm và thuốc trừ sâu giúp bảo vệ cây khỏi bệnh tật và côn trùng. Cần loại bỏ những cây bị bệnh và xử lý phần cây còn lại bằng các sản phẩm thích hợp. Trong trường hợp bị côn trùng xâm nhập, có thể sử dụng bẫy pheromone và thuốc xịt hóa học.

Đặc điểm của việc trồng và chăm sóc cây trồng trong màng phim và trong nhà kính

Ngô được trồng dưới bạt nhựa và trong nhà kính có đèn chiếu sáng ở vùng khí hậu lạnh hoặc thời gian ban ngày ngắn. Trong trường hợp này, hạt ngô được trồng trong các thùng chứa riêng lẻ để tạo cây con, sau đó được chuyển đến vị trí cố định sau ba tuần. Nhiệt độ phòng được tăng lên 23-28°C, và sau khi mầm xuất hiện, nhiệt độ giảm dần xuống còn 15-18°C. Có thể nhổ bỏ những cây con dày đặc, và bắt đầu tôi luyện cây một tuần trước khi trồng.

Việc gieo hạt dưới màng phủ được thực hiện sau khi đất bên dưới đã ấm lên, thường mất vài ngày.

Các lỗ được đục trên lớp phủ nhựa, và hạt giống được gieo xuống đất thông qua các lỗ này. Khi nhiệt độ đất và không khí ổn định và đủ ấm để tiếp tục sinh trưởng, có thể loại bỏ các mảnh vụn.

Khi nào thu hoạch ngô và cách bảo quản

Thời điểm thu hoạch ngô phụ thuộc vào mục đích canh tác. Hạt ngô khô, chín được dùng để làm bột, mật mía và rượu. Bắp ngô còn được gọi là "sữa" được thu hoạch để ăn, đông lạnh và đóng hộp. Ngô chín không đều, đạt hương vị ngon nhất ba tuần sau khi ra hoa.

Lõi ngô sữa được bảo quản không quá 48 giờ ở nhiệt độ phòng và tối đa 20 ngày ở 0°C. Đặc điểm của ngô "sữa":

• lá bám chặt vào lõi ngô;
• các sợi ở phía trên chuyển sang màu nâu;
• lá bên cạnh mất đi độ mọng nước và khô ở phần rìa;
• các hạt màu vàng đồng nhất chạm vào nhau;
• Khi ấn vào thớ, sẽ thấy xuất hiện một lớp nước màu trắng đục.