Khi nào và cách cắt tỉa quả mâm xôi: thời điểm và hướng dẫn cho người mới bắt đầu

Quả mâm xôi đen đã nhanh chóng chiếm được sự tôn trọng của những người làm vườn và người trồng trọt, quyến rũ họ bằng hương vị, năng suất, giá trị dinh dưỡng và kích thước quả. Điều này không có gì ngạc nhiên với bất kỳ ai đã từng nhìn thấy một bụi cây trưởng thành, ra quả. Nhưng để đạt được năng suất cao, việc trồng chúng đòi hỏi nhiều hơn là chỉ đào tạo đúng cách. Người làm vườn cần biết lý do tại sao, khi nào, với gì và cách cắt tỉa quả mâm xôi đen trong vườn.

Mục đích và công dụng của việc cắt tỉa cây mâm xôi

Quả mâm xôi, ngoại trừ các giống ra quả quanh năm để chờ ra quả lần hai, đều ra quả trên các chồi hai năm tuổi, đã qua mùa đông. Một khi quả đã ra, nó chỉ làm khô bụi mâm xôi, ngăn cản thân non phát triển hiệu quả và thường làm cây dày lên.

Tất cả những điều này có thể dẫn đến bùng phát dịch bệnh, giảm kích thước quả và năng suất chung. Do đó, người làm vườn nên cắt tỉa những thân già và rễ con. Quy trình này cũng sẽ giúp hạn chế sự phát triển của chồi và định hình bụi cây phù hợp, tùy thuộc vào đặc điểm của giống.

Chuẩn hóa ảnh chụp

Quy trình này bao gồm việc loại bỏ những cành thừa sau khi cây ra quả, vì chúng chỉ cản trở sự phát triển tiếp theo của cây. Việc tỉa thưa cũng được thực hiện: cắt bỏ tất cả các chồi thừa, chỉ để lại 6-10 chồi, tùy thuộc vào giống và sức sống của cây mâm xôi.

Việc này được thực hiện để đảm bảo bụi cây không bị quá tải khi thu hoạch, vì điều này sẽ ảnh hưởng đến kích thước và chất lượng của quả.

Ví dụ, giống Karaka Black có gai, bò lan để lại ít chồi hơn đáng kể so với giống Loch Tay không gai. Điều này ảnh hưởng đến vụ thu hoạch sau này và việc hái quả cũng khó khăn hơn.

Cắt tỉa và véo

Người làm vườn gọi việc cắt ngắn chồi mâm xôi là "nhéo". Phương pháp nông nghiệp này được sử dụng để tăng năng suất bằng cách tăng số lượng cành mang quả (cành bên). Việc nhúm cành đặc biệt quan trọng đối với các giống cây thẳng đứng, không gai (Apache, Navajo) và các giống cây ra quả quanh năm (Prime Arc Freedom, Prime Arc Traveler).

Việc này được thực hiện vào mùa xuân, bằng cách cắt tỉa các chồi già đã qua đông xuống còn chiều cao 80-120 cm. Trong phương pháp cắt tỉa kép, các chồi bên mọc trên chúng được cắt ngắn còn 40-50 cm. Các chồi non được cắt tỉa vào mùa hè.

Loại bỏ sự phát triển

Nhiều giống mâm xôi chủ động sản sinh rễ con, đặc biệt là khi rễ bị tổn thương. Những rễ con này phát triển khá nhanh, dẫn đến cây sinh trưởng dày đặc hơn. Hơn nữa, chúng hút hết dinh dưỡng của bụi mâm xôi chính. Do đó, điều quan trọng là phải cẩn thận xới đất xung quanh thân cây, cẩn thận không làm hỏng rễ. Nếu rễ con mọc lại, chỉ cần dùng kéo cắt tỉa cắt bỏ hoàn toàn.

Sự hình thành vương miện

Việc cắt tỉa mâm xôi phụ thuộc chủ yếu vào loài. Việc tạo dáng tán cây phải tính đến đặc điểm của từng giống:

• dâu tằm (giống cây leo): Loch Tay, Asterina;
• cây mâm xôi (giống thẳng đứng): Navajo, Apache;
• các dạng trung gian: Triple Crown, Osage, Kiowa;
• các giống mâm xôi mọc lại (thuộc họ mâm xôi thẳng đứng): Black Magic, Prime Ark, Prime Ark Freedom, Prime Ark Traveler.

Những gì bạn sẽ cần

Việc cắt tỉa cây mâm xôi đen đòi hỏi kéo cắt tỉa sắc bén. Kéo cắt tỉa phẳng và thậm chí cả kéo nhà bếp đơn giản đều phù hợp để tạo hình tán cây và cắt ngắn các cành mỏng, trong khi kéo cắt tỉa bỏ qua (kéo lò xo, kéo khóa và kéo đe) được sử dụng để cắt tỉa các thân cây dày.

Thời gian và chi tiết cụ thể của thủ tục

Việc tuân thủ đúng thời điểm cắt tỉa cho cây mâm xôi là rất quan trọng. Chúng có tốc độ sinh trưởng cao, vì vậy điều quan trọng là phải bắt đầu tạo hình cho chúng trước khi thân cây phát triển quá mức.

Vào mùa xuân

Trong thời gian này, cần kiểm tra tổng thể bụi cây, xác định những chồi bị đóng băng, khô héo hoặc bị bệnh sau mùa đông. Khi nguy cơ sương giá nghiêm trọng qua đi, tất cả những chồi này sẽ được loại bỏ bằng cách cắt sát gốc. Giữ lại những thân cây khỏe mạnh, chắc chắn, màu xanh hoặc nâu. Sau khi lá mới xuất hiện trên thân cây, cần cắt bỏ những lá già vì chúng là nơi trú ngụ của mầm bệnh.

Vào mùa hè

Vào mùa hè, tất cả các chồi thừa nên được cắt tỉa thường xuyên, để lại 6-10 chồi mỗi bụi, tùy thuộc vào giống và tốc độ sinh trưởng, cũng như các chồi rễ hút dinh dưỡng của cây. Vào tháng 7, thân cây cũng được định hình và cắt tỉa theo chiều dài. Vào tháng 8, tất cả các chồi quả được cắt sát mặt đất để tránh chúng hút dinh dưỡng của cây mâm xôi. Việc cắt tỉa vào mùa hè, dù là đơn lẻ hay kép, các chồi non được thực hiện để tăng năng suất cho mùa tiếp theo.

Vào mùa thu

Vào mùa thu, các chồi đã tàn của các giống giữa mùa và cuối mùa được cắt tỉa, và việc vệ sinh được thực hiện để chuẩn bị cho mùa đông. Sau khi thu hoạch, quả mâm xôi đen đang ra quả nên được chuẩn bị nơi trú ẩn, cắt tỉa bất kỳ chồi quá dài nào để đảm bảo cây qua đông dễ dàng và tốt hơn.

Đối với các giống cây ra hoa lại (Prime Arc, Prime Arc Freedom, Black Magic), những thân cây đã ra quả sẽ bị cắt bỏ hoàn toàn nếu mục đích không phải là để thu hoạch vào mùa mới.

Sự hình thành đúng đắn của các loại quả mâm xôi khác nhau

Các loại mâm xôi khác nhau (mâm xôi dại, mâm xôi mây và các dạng trung gian) có những sắc thái riêng trong việc cắt tỉa và tạo hình tán cây mà người làm vườn cần lưu ý.

Cho một cái nhìn tươi tắn

Các giống mâm xôi thường cho năng suất thấp hơn các giống mâm xôi thông thường. Để tăng năng suất, nên sử dụng phương pháp cắt tỉa đơn hoặc kép. Ví dụ, như với các giống Black Magic và Prime Ark Freedom.

Chỉ cần cắt tỉa một lần, các chồi non, khỏe sẽ được cắt ngắn ở chiều cao 0,8-1,2 mét.

Sau khi chồi đã phát triển gấp đôi, các nhánh bên mọc trên chúng sẽ được cắt tỉa khi chúng đạt chiều dài 50-60 cm. Nếu mục tiêu không phải là thu hoạch lần thứ hai trên các chồi đã qua đông, chúng sẽ được cắt tỉa sát gốc vào cuối mùa thu hoặc đầu mùa xuân, chẳng hạn như các giống mâm xôi ra quả quanh năm.

Đối với các giống cây leo

Việc cắt tỉa các giống mâm xôi leo (như Loch Tay) bao gồm việc giảm số lượng chồi (chỉ còn 8-10 chồi), cắt ngắn chúng khi chúng đạt chiều dài khoảng 3 mét, và thường xuyên vệ sinh chúng. Các giống mâm xôi leo có gai (như Black Butter và Karaka Black) được cắt tỉa càng ít càng tốt để ngăn ngừa sự phát triển của các chồi bên có gai.

Đối với các giống thẳng đứng

Sáu đến tám chồi khỏe nhất được giữ lại để đậu quả, phần còn lại được cắt tỉa thường xuyên sát đất. Quả mâm xôi không gai giữ lại số lượng chồi nhiều hơn một chút so với các giống không gai. Các giống mâm xôi mọc thẳng đứng thường không được cắt tỉa chồi mà được cắt tỉa vệ sinh, chẳng hạn như 'Navajo' và 'Apache'.

Cắt tỉa cây mâm xôi không gai

Quả mâm xôi không gai dễ cắt tỉa hơn nhiều so với các giống không gai. Hơn nữa, ở các giống không gai, chồi được cắt theo chiều dọc, giúp cây phát triển mạnh mẽ. Ở các giống có gai, đặc biệt là các giống mọc bò, kiểu cắt tỉa này có thể gây khó khăn cho việc thu hoạch.

Cách chăm sóc cây sau khi

Sau khi cắt tỉa các chồi, bụi mâm xôi cần được chăm sóc cẩn thận hơn, bao gồm các bước sau:

• kiểm tra các cành đã cắt và buộc chúng vào dây giàn hoặc giá đỡ;
• Khi cắt tỉa những chồi non sau khi nhựa cây bắt đầu chảy, nên phủ phần ngọn của chúng bằng nhựa cây vườn;
• xịt chất kích thích giảm căng thẳng, chẳng hạn như Megafol;
• nới lỏng nông vùng rễ;
• tưới nước thường xuyên và nhiều cho cây mâm xôi;

Phương pháp thắt garter

Để phòng ngừa bệnh nấm và tạo điều kiện thuận lợi cho việc chăm sóc và thu hoạch bụi cây, quả mâm xôi được buộc vào giá đỡ hoặc giàn. Việc này có thể được thực hiện theo nhiều cách khác nhau.

Hình quạt

Đây là phương pháp cắm cọc hiệu quả nhất cho cây mâm xôi, đặc biệt là đối với các bụi cây non và các giống mâm xôi thẳng đứng (như Apache và Navajo). Kỹ thuật này rất đơn giản: các chồi được buộc xen kẽ vào lưới mắt cáo theo hình quạt ở hai bên bụi cây. Phương pháp này giúp tránh tình trạng cây quá dày, cải thiện khả năng thông gió và tiếp xúc với ánh nắng, đồng thời giúp thu hoạch quả dễ dàng hơn.

Cáp treo

Với phương pháp này, các chồi đang ra quả được buộc theo chiều ngang vào lưới giàn, còn các chồi non được đặt theo chiều dọc ở giữa bụi cây.

Sóng

Cành mâm xôi đang ra quả được xếp theo hình sóng trên các dây dưới của giàn, và các chồi non được buộc vào dây trên của giàn phía trên chúng. Kiểu buộc này chủ yếu được sử dụng cho các giống mâm xôi leo (dewberry), chẳng hạn như Loch Tay và các giống trung gian (Triple Crown).

Những lỗi có thể xảy ra khi cắt tỉa

Mặc dù việc cắt tỉa cây mâm xôi có vẻ đơn giản, nhưng nó có thể gây ra một số thách thức cho những người làm vườn mới vào nghề. Những sai lầm thường gặp bao gồm:

• cắt tỉa không đúng lúc (thực hiện quá sớm hoặc ngược lại, quá muộn);
• cắt bỏ các chồi non và những chồi chuẩn bị ra quả (kết quả là bụi cây sẽ bị chi phối bởi các chồi già đang ra quả và hầu như không có thu hoạch);
• cắt tỉa không thường xuyên (không thực hiện hàng năm mà chỉ thực hiện 2-3 năm một lần);
• bỏ lại những chồi yếu hoặc bị bệnh (do sai lầm này, những chồi khỏe mạnh không nhận được đủ chất dinh dưỡng);
• Tỉa cành không đúng cách (để lại quá nhiều cành, khiến bụi cây bị quá tải quả mọng, kích thước và chất lượng quả giảm đáng kể).