Tại sao và khi nào nên vun khoai tây, các quy tắc và thời điểm

Khoai tây là một loại rau mà không một gia đình nào có thể sống thiếu. Chúng được trồng thương mại và trong các khu vườn nhỏ. Cây không cần nhiều công chăm sóc; ngoài việc tưới nước, làm cỏ và diệt trừ sâu bệnh, cây còn cần được vun gốc. Tại sao cần vun gốc khoai tây, khi nào và làm như thế nào, và việc này ảnh hưởng đến năng suất như thế nào?

Tại sao bạn cần phải vun khoai tây?

Làm luống là quá trình cào đất lên sát gốc cây ở mọi phía, tạo thành một luống đất tơi xốp xung quanh cây rau. Việc làm luống khoai tây giúp cải thiện chất lượng và tăng năng suất. Quy trình này đặc biệt cần thiết ở những vùng đất nặng, nơi lớp vỏ đất dày nhanh chóng hình thành trên đất sau khi mưa.

Ở các vùng phía Bắc, việc vun luống ngay sau khi nảy mầm là cần thiết để bảo vệ mầm non khỏi sương giá sau đó. Trồng nông giúp bảo vệ củ khoai tây, vốn sẽ chuyển sang màu xanh khi tiếp xúc với ánh nắng mặt trời. Loại khoai tây này không thích hợp để sử dụng cho người do có chứa solanine, một loại độc tố mạnh được tạo ra trong củ khoai tây trong quá trình quang hợp.

Quan trọng: Không nên ăn rau xanh—ngay cả khi đã cắt bỏ hoàn toàn phần lá xanh, chúng vẫn nguy hiểm cho con người. Chúng nên được bảo quản riêng và sử dụng làm vật liệu trồng trọt cho năm sau..

Việc vun đất giúp cây khoai tây chịu được gió, mưa và các tác động khí quyển khác tốt hơn. Cây khoai tây được vun đất sẽ khỏe mạnh, thẳng và được bảo vệ khỏi sâu bệnh. Việc vun đất làm tăng số lượng chồi bên, nơi củ phát triển. Việc tăng số lượng chồi bên dẫn đến năng suất tăng đáng kể.

Hơn nữa, quy trình này còn loại bỏ lớp vỏ đất và cung cấp oxy cho nó, thúc đẩy sự phát triển và sinh trưởng của cây. Nó loại bỏ cỏ dại và đơn giản hóa đáng kể quá trình trồng, cả bằng máy móc lẫn thủ công. Nó ngăn đất dưới bụi cây bị khô và loại bỏ độ ẩm dư thừa. Khi thu hoạch bằng tay, quy trình này đơn giản hóa đáng kể - củ có thể dễ dàng được lấy ra khỏi đất tơi xốp.

Ưu điểm và nhược điểm của thủ tục

Vun gốc khoai tây là một quy trình nông nghiệp quan trọng và ngoài những quy trình đã được liệt kê, nó còn cho phép:

• đảm bảo thoát nước cho đất, bảo vệ cây trồng khỏi bị úng nước;
• cải thiện quá trình làm ấm và sục khí của đất, dẫn đến tăng trưởng củ;
• bảo vệ cây trồng khỏi bệnh tật và sâu bệnh - quá trình vun luống tiêu diệt ấu trùng côn trùng.

Quy trình này có một số nhược điểm, chúng không đáng chú ý nếu việc vun đất được thực hiện đúng cách:

• nếu gờ quá cao, chồi có thể chậm phát triển và tốc độ sinh trưởng sẽ chậm lại;
• những khu vực đất bị cào đi sẽ khô và bị phong hóa;
• Do thực hiện sai quy trình, rễ cây sẽ cắm quá sâu vào đất.

Việc tuân thủ quy trình vun luống và thời điểm can thiệp kỹ thuật nông nghiệp sẽ giúp bạn có được một vụ thu hoạch bội thu.

Thời điểm tối ưu để vun gốc

Việc vun gốc khoai tây không nên thực hiện quá thường xuyên; những người làm vườn có kinh nghiệm sẽ dựa vào thời tiết ở khu vực của họ và thực hiện quy trình này 2-3 lần mỗi mùa.

Khoai tây nên được vun gốc lần đầu tiên sau khi nảy mầm, khi mầm non đạt chiều cao 7-12 cm. Việc này được thực hiện khoảng ba tuần sau khi trồng củ ngoài trời. Quy trình này giúp bảo vệ mầm khỏi các điều kiện thời tiết bất lợi, đặc biệt là ở các vùng phía Bắc, nơi tuyết rơi và sương giá nghiêm trọng có thể xảy ra ngay cả trong tháng 5, sau khi trồng, có thể làm hỏng mầm non. Lớp đất trong quá trình vun gốc không nên sâu hơn 5-7 cm để đảm bảo mầm đủ sức đâm xuyên qua đất.

Quan trọng: các gờ quá cao có thể giết chết các chồi non.

Đất được cào lần thứ hai khi mầm đạt chiều cao 25-30 cm, trước khi bụi cây bắt đầu nảy chồi. Việc này giúp loại bỏ cỏ dại, thúc đẩy sự hình thành thân bò và do đó, tăng số lượng củ trong tương lai.

Nên vun khoai tây bao nhiêu lần?

Các giống khoai tây siêu sớm được vun gốc một lần trước khi ra hoa. Việc này cũng phù hợp với việc trồng bằng máy, vì việc cào đất thường xuyên sẽ gây hại cho cây, vì nó có thể dễ dàng làm hỏng củ đang phát triển.

Nếu bạn chăm sóc cây thủ công và diện tích đất nhỏ, bạn có thể thực hiện quy trình này thường xuyên hơn. Một số người làm vườn vun luống khoai tây hai tuần một lần trước khi ra hoa. Ở đất nặng, nơi lớp vỏ dày nhanh chóng hình thành, cây nên được vun luống thường xuyên hơn so với đất nhẹ hơn.

Quy tắc thực hiện chung

Vun gốc khoai tây được thực hiện khi trời nhiều mây, vào sáng sớm hoặc sau khi mặt trời lặn. Quá trình này gây tổn thương nhẹ đến rễ cây, do đó ánh nắng gay gắt ban ngày có thể gây hại cho cây. Vun gốc được thực hiện sau khi tưới nước hoặc mưa, trên đất hơi ẩm, giúp đất tơi xốp và cung cấp oxy.

Đất được cào ở cả hai bên hoặc xung quanh bụi cây, tạo thành một luống cao. Công việc thủ công đòi hỏi phải có cuốc hoặc xẻng, trong khi phương pháp cơ học việc làm đất đòi hỏi phải sử dụng máy kéo đẩy phía sau.

Trong thời gian ra hoa, không nên vun gốc cho cây; có thể hoãn lại và thực hiện sau khi cây đã ra hoa xong hoặc bạn có thể giới hạn công việc đã làm.

Cách vun gốc khoai tây

Có các dụng cụ để vun luống thủ công và cơ giới. Nếu sử dụng máy kéo đẩy tay, các luống phải hoàn toàn bằng phẳng, với khoảng cách hàng là 55-65 cm.

Khi canh tác thủ công, khoảng cách hàng được tạo rộng 70 cm, nếu không sẽ không có chỗ để lấy đất khi vun luống.

Motoblock

Đây là một thiết bị di động đa năng được sử dụng cho nhiều công việc nông nghiệp. Nó giúp công việc trở nên dễ dàng hơn rất nhiều. Máy kéo đẩy tay được sử dụng để cày, bừa, trồng và vun luống. Nếu diện tích trồng trọt lớn, sử dụng máy kéo đẩy tay là lý tưởng.

Máy ủi đĩa

Phụ kiện này dành cho máy kéo đẩy tay được thiết kế để vun luống khoai tây. Một khung với các đĩa được đặt ở một góc cụ thể được gắn vào máy kéo đẩy tay. Các đĩa bám chặt vào đất và vun luống cây, tạo thành một luống. Chúng có thể điều chỉnh độ cao và nghiêng, hoặc có thể gắn cố định. Máy vun luống đĩa có thể được mua tại các cửa hàng chuyên dụng, và một số người tự làm cũng có thể tự làm.

Công việc thực hiện bằng máy xới đất có chất lượng cao hơn so với máy cày đất.

Các cửa hàng làm vườn có bán máy xới đất một hàng và hai hàng, giúp đơn giản hóa và tăng tốc đáng kể quá trình vun luống. Máy xới đất một hàng giúp xới đất từng hàng cây, trong khi máy xới đất hai hàng cho phép xới đất xen kẽ, phủ kín cả hai bên luống, giúp dễ dàng xới đất trên diện tích lớn.

Cái cày

Có thể sử dụng như một phụ kiện cho máy kéo đẩy tay hoặc như một công cụ cầm tay cho phép bạn hoàn thành công việc tại công trường một cách nhanh chóng và hiệu quả.

Máy xới đất cầm tay là một dụng cụ tiện lợi giúp đơn giản hóa đáng kể việc trồng khoai tây. Mặc dù có thể sử dụng riêng lẻ, nhưng sẽ dễ dàng và nhanh chóng hơn nếu có hai người cùng làm việc, một người kéo dụng cụ và người kia điều chỉnh độ sâu xới đất.

Cuốc

Một công cụ quen thuộc với tất cả người làm vườn để diệt cỏ dại và vun luống thủ công. Nếu diện tích trồng khoai tây nhỏ và người làm vườn năng động, họ sẽ xới đất bằng tay. Cuốc là một dụng cụ gồm một cán và một bộ phận kim loại sắc nhọn, hình thang hoặc hình tròn gắn vào nó—một thứ gì đó nằm giữa cuốc chim và xẻng. Một dụng cụ sắc bén, vừa phải, dễ sử dụng sẽ được chọn.

Quan trọng: bạn không cần phải loại bỏ bất kỳ cỏ và cỏ dại nào còn sót lại giữa các hàng; chúng sẽ ngăn đất bị khô.

Trong trường hợp này, trước tiên hãy thêm đất vào một bên của hàng, sau đó sang bên kia. Bạn có thể cào đất xung quanh mỗi cây khoai tây.

Có thể vun gốc khoai tây khi chúng đang ra hoa không?

Trong thời kỳ ra hoa, khoai tây không được vun gốc. Quy trình này không được thực hiện từ khi bắt đầu nảy chồi cho đến khi kết thúc quá trình ra hoa, để tránh làm hỏng củ đang phát triển.

Trong những trường hợp nào thì không cần phải vun đất?

Làm luống là một quy trình cần thiết, và hầu hết những người làm vườn có kinh nghiệm đều đồng ý về sự cần thiết của nó. Tuy nhiên, phương pháp này không được áp dụng khi trồng khoai tây theo phương pháp nông nghiệp hiện đại, tức là phủ một lớp rơm hoặc cỏ lên luống khoai tây, vì lớp vật liệu phủ dày giúp giữ ẩm, ngăn ngừa sự hình thành lớp vỏ, cỏ dại phát triển và nén chặt đất. Phương pháp này cũng giúp giữ nhiệt, ngăn ngừa quá nhiệt.

Cây bụi trồng bằng sợi nông nghiệp không được vun gốc. Trong trường hợp này, cây không cần vun gốc - chúng được bảo vệ khỏi độ ẩm, nhiệt độ quá cao và ánh nắng mặt trời. Khoai tây ở các vùng phía Nam đôi khi không được vun gốc để tránh đất bị khô nhanh hơn trong thời kỳ khô hạn.

Bạn có cần phải vun luống khoai tây vào mùa hè mưa không?

Nếu mưa quá nhiều vào mùa hè, việc chọn thời điểm thích hợp để vun luống có thể khó khăn. Ngay sau khi mưa, việc vun luống sẽ không có tác dụng, vì vậy hãy đợi cho đến khi đất khô bớt. Trong điều kiện đất quá ẩm ướt, thường cần phải tạo rãnh đặc biệt xung quanh luống để thoát bớt độ ẩm dư thừa.

Những người làm vườn giàu kinh nghiệm sẽ xử lý tình huống. Kỹ thuật trồng trọt có thể thay đổi đôi chút tùy theo vùng miền, điều kiện thời tiết và loại đất. Việc vun gốc giúp cây khỏe mạnh, cho năng suất cao và thu hoạch tốt; củ được trồng đúng cách sẽ bảo quản tốt và chất lượng tốt hơn.