Khi nào và làm thế nào để hái quả lý gai đúng cách bằng tay để tránh bị đâm

Làm thế nào để xác định khi nào quả lý gai chín và khi nào nên hái? Câu hỏi này rất thú vị đối với những người làm vườn trồng loại quả mọng chua ngọt này trong vườn nhà. Không cần phải đợi đến khi quả mềm và ngọt. Lý gai được thu hoạch khi chúng đã chuyển màu và mất đi vị chát. Chỉ những quả cứng mới thích hợp để đóng hộp; những quả quá mềm được dùng để làm rượu vang và nước ép.

Thời gian chín của quả mọng ở các vùng khác nhau

Lý gai là một loại cây bụi sống lâu năm, thấp, cành có gai và quả mọng ngon. Có hơn một trăm giống lý gai, với thời gian chín, kích thước quả và màu sắc khác nhau. Các giống ưa nhiệt chỉ có thể được trồng ở miền Nam. Các giống chịu lạnh thích nghi tốt với khí hậu của vùng Trung Nga và Siberia.

Khi bắt đầu phát triển, quả có màu xanh lục. Khi chín, quả chuyển màu. Tùy thuộc vào giống, quả lý gai chín có thể có màu đỏ, vàng nhạt, xanh nhạt hoặc đỏ tía đậm. Quả chín 1-2 tháng sau khi hoa tàn. Cây ra hoa vào tháng 4-5-6, tức là 20 ngày sau khi nụ hoa nở. Thu hoạch vào cuối tháng 6-7 hoặc tháng 8.

Vĩ độ phía Nam

Ở vĩ độ phía nam, các loại cây ưa nhiệt được trồng các loại quả lý gai ngọt, nở hoa vào cuối tháng 4 hoặc đầu tháng 5, khi nhiệt độ không khí ấm lên tới 10 độ C. Hoa nở kéo dài khoảng 5-10 ngày. Một tháng sau (cuối tháng 6), quả chín.

Vùng giữa

Ở miền Trung, thời tiết ấm áp bắt đầu vào giữa tháng 5. Đây là thời điểm quả lý gai bắt đầu nở hoa. Các giống lý gai sớm chín vào cuối tháng 6, các giống lý gai giữa mùa chín vào tháng 7, và các giống lý gai muộn dự kiến ​​chín vào tháng 8.

Ural và Siberia

Ở những vùng lạnh hơn, mùa ra hoa bắt đầu vào cuối tháng 5 hoặc đầu tháng 6. Tùy thuộc vào giống, quả chín vào cuối tháng 7 hoặc giữa đến cuối tháng 8.

Dấu hiệu cho thấy đã đến lúc bắt đầu dọn dẹp

Quả lý gai chín có thể treo lơ lửng rất lâu mà không rụng. Quả càng để lâu trên cành thì càng ngọt. Quả lý gai trên bụi thường chín đồng thời. Quả lý gai được thu hoạch ở giai đoạn chín kỹ thuật và chín hoàn toàn (chín kỹ thuật). Độ chín kỹ thuật xảy ra trước, nghĩa là quả đã đạt kích thước đầy đủ và có màu sắc đặc trưng của giống. Loại quả này vẫn còn hơi chua, nhưng chúng được dùng để làm mứt và bảo quản. Quả chưa chín dễ vận chuyển và hoàn toàn phù hợp để bán.

Quả lý gai chín hoàn toàn sau 10-15 ngày. Khi chín hoàn toàn, quả lý gai mềm và ngọt hơn. Quả có thể ăn tươi hoặc dùng để làm nước ép và rượu. Độ chín được xác định bằng hình dáng bên ngoài. Quả lý gai xanh chuyển sang màu vàng, đỏ hoặc đỏ tía sẫm. Bạn có thể chạm vào quả. Quả chưa chín sẽ có cảm giác chắc khi chạm vào, trong khi quả chín quá sẽ quá mềm.

Bạn có thể nếm thử quả mọng. Quả lý gai đỏ trở nên ngọt khi chín, trong khi các loại vàng và xanh lá cây vẫn giữ được vị chua nhẹ. Quả chín phải chắc, khô, không quá cứng, có vị chua ngọt, vỏ trong suốt và thịt quả dạng thạch. Quả lý gai chín sẽ mất đi vị chát, ngấy.

Cách thu hoạch đúng cách

Trên một mảnh vườn nhỏ, quả mọng có thể được hái bằng tay. Ở các đồn điền công nghiệp, quả được thu hoạch bằng máy, sử dụng máy rung cành.

Lắp ráp thủ công

Một bụi lý gai, nếu được chăm sóc đúng cách, có thể cho ra 5-10 kg quả. Quả được thu hoạch vào ban ngày, sau khi sương đã tan và quả đã khô dưới ánh nắng mặt trời. Phương pháp thu hoạch này hoàn toàn vô hại đối với cây. Các cành được nâng lên cẩn thận và quả lý gai chín được hái. Quả được thu hoạch khi còn nguyên cuống, giữ nguyên hình dạng hấp dẫn để dễ bán.

Bất kỳ ai thu hoạch bằng tay nên đeo găng tay chuyên dụng và mặc quần áo dài tay để tránh làm trầy xước tay do gai. Quả mọng nên được hái chậm rãi, cẩn thận và chú ý.

Vệ sinh cơ học

Một thiết bị đặc biệt - một máy rung điện chạy bằng ổ cắm điện trên tường hoặc hệ thống điện trên ô tô - sẽ giúp thu hoạch quả nhanh chóng. Một tấm bạt nhựa được trải dưới bụi cây. Sau đó, mỗi cành được rung. Quả mọng sẽ tách ra và rơi xuống tấm bạt. Tuy nhiên, phương pháp này là tốt nhất để thu hoạch quả chín hoàn toàn. Quả mọng ở giai đoạn chín kỹ thuật không dễ dàng được hái khỏi cành bằng máy rung. Quả lý gai rơi xuống tấm bạt nhựa nên được dọn sạch lá và phân loại ngay trong ngày.

Phương pháp chải

Đây là một phương pháp thu hoạch bằng tay nhanh hơn. Một chiếc lược, một cái đê có lược, được đặt trên ngón tay để giúp hái quả lý gai từ cành. Nên đặt một tấm nhựa dưới bụi cây để hứng quả lý gai. Thay vì đê, bạn có thể sử dụng một dụng cụ giống như lược để "chải" cành, tách quả ra khỏi thân.

chai nhựa

Khi hái quả mọng từ cành có gai, bạn có thể bị gai đâm. Các nhà làm vườn đã nghĩ ra một cách để giải quyết vấn đề này. Chỉ trong vài phút, bạn có thể làm một dụng cụ hái quả mọng đặc biệt từ chai nhựa. Lấy một bình nhỏ có dung tích 0,5 lít. Cắt một lỗ nhỏ cách đáy 7 cm và cắt một đường dài hình nêm từ lỗ này đến đáy bình. Cầm cổ chai và hái quả mọng, thả chúng vào lỗ.

Các phương pháp tăng năng suất cây trồng

Cây lý gai được coi là loại cây dễ trồng. Tuy nhiên, để đạt năng suất tốt, cần chăm sóc thường xuyên và bón phân hữu cơ, khoáng chất đầy đủ kịp thời.

Cắt tỉa và tạo hình bụi cây kịp thời

Ngay sau khi trồng, các chồi được cắt sát mặt đất, mỗi chồi để lại năm nụ. Năm sau, vào đầu mùa xuân, trước khi nụ nở, bụi cây được cắt tỉa để tạo dáng. Một số chồi chính mọc từ gốc bụi cây được giữ lại, và các chồi gốc thừa được loại bỏ. Các cành của năm ngoái được cắt tỉa nhẹ.

Mùa tiếp theo, khi bụi cây bắt đầu ra quả, phần ngọn của cành được giữ nguyên; quả sẽ xuất hiện trên đó. Các chồi mọc hướng vào trong, cũng như các cành thấp hơn, được cắt bỏ. Sau khi cắt tỉa, vết thương được xử lý bằng dung dịch đồng sunfat và nhựa thông vườn. Bắt đầu từ năm thứ 7 hoặc thứ 8, việc cắt tỉa trẻ hóa được thực hiện, dần dần loại bỏ các cành già và thay thế bằng các chồi gốc mới hoặc chồi bên non.

Kiểm soát cỏ dại

Không nên để cỏ dại mọc dưới bụi cây. Chúng không chỉ lấy đi chất dinh dưỡng của cây lý gai mà còn hút ẩm và có thể thúc đẩy sự phát triển của nhiều loại bệnh.

Phân bón và bón phân

Việc bón phân cho cây bắt đầu vào năm thứ hai sau khi trồng. Cây non được bón diêm tiêu vào đầu mùa xuân (50 gram cho 10 lít nước). Cây từ ba đến bốn năm tuổi được bón phân hai lần một mùa - trước và sau khi ra hoa. Cây lý gai phản ứng tốt với mùn (5 kg mỗi cây). Phân hữu cơ được bón tốt nhất trước khi cây qua đông.

Đất mùn có thể đóng vai trò như lớp phủ, bảo vệ cây khỏi giá lạnh. Vào mùa xuân, cây bụi đang ra quả được bón phân khoáng (supe lân, amoni nitrat, kali clorua). Sử dụng 50 gam mỗi loại cho 12 lít nước để tưới.

Phòng ngừa và kiểm soát dịch bệnh và sâu bệnh

Để phòng trừ sâu bệnh, nên áp dụng các biện pháp canh tác đúng cách. Cần cắt tỉa kịp thời, loại bỏ cành thừa và cành bị bệnh. Nên nhặt bỏ lá rụng và đốt. Trồng các loại cây xua đuổi côn trùng (tỏi, cúc vạn thọ) gần bụi cây.

Vào đầu mùa xuân, nên xới đất xung quanh gốc cây và tưới bằng dung dịch đồng sunfat. Nên quét vôi quanh gốc cây. Trước khi lá mọc, xử lý bụi cây bằng thuốc trừ sâu (Karate, Bi58, Danadim) để diệt côn trùng. Trước khi ra hoa, phun thuốc diệt nấm Strobi lên lá để phòng bệnh.

Ngoài ra, cây còn được xử lý bằng thuốc trừ sâu Karbofos hoặc Actellic. Sau khi thu hoạch, trước mùa đông, bụi cây được phun lại thuốc diệt nấm và thuốc trừ sâu.

Hai gốc rễ

Cây lý gai có hệ thống rễ xơ, phát triển cả về chiều rộng lẫn chiều sâu. Phần lớn rễ nằm xung quanh bụi cây, ở độ sâu 25-50 cm. Một số rễ xương có thể đâm sâu xuống các lớp đất bên dưới. Hệ thống rễ này giúp bụi cây sống sót qua thời kỳ khô hạn và hấp thụ chất dinh dưỡng được đưa vào vùng thân cây.

Hạ cánh ở một góc

Cây lý gai được trồng thẳng đứng, nhưng nếu đất quá nặng và nhiều sét, rễ cây sẽ khó vươn xuống. Do đó, nên trồng nghiêng 45 độ. Các chồi được phủ đất sẽ phát triển thêm rễ, cung cấp thêm dinh dưỡng cho cây.

Sỏi và cát ở phần gốc

Cây lý gai không chịu được nước đọng hoặc đất úng nước. Khi trồng, nên rải một ít sỏi xuống đáy hố và pha loãng đất bằng cát và than bùn. Khi trồng ở vùng đất trũng, bạn có thể tạo một luống sỏi và cát đặc biệt dưới đáy hố. Luống này sẽ nâng bụi cây lên khỏi mặt đất, ngăn ngừa cây bị ngập úng khi trời mưa.

Một lớp đất màu mỡ được đổ lên trên một luống sỏi và cát, sau đó mới đặt cây con lên trên và phủ đất lên cổ rễ.

Xịt bằng nước thường

Cây lý gai ưa ẩm vừa phải. Trong thời kỳ ra quả, nên phun nước thường xuyên lên bụi cây và tưới vài lít nước mưa ấm dưới gốc cây.

Quy tắc chọn hàng xóm

Khi trồng lý gai, hãy nhớ chừa khoảng cách 1-1,5 mét giữa chúng và các cây lân cận. Cây này cho hoa lưỡng tính tự thụ phấn. Trồng hai hoặc ba giống lý gai trên một lô đất sẽ tăng năng suất nhờ thụ phấn chéo.

Khuyến nghị lựa chọn vật liệu trồng

Cây bụi bắt đầu ra quả vào năm thứ 3 đến năm thứ 4. Thời gian ra quả kéo dài 15-25 năm. Để trồng, hãy mua cây giống 1-2 năm tuổi, có bộ rễ khỏe mạnh, 3-4 chồi dài 25-35 cm và nụ ẩm.

Ở vùng khí hậu ấm áp, cây được trồng vào mùa thu, trước tháng 10, 1-2 tháng trước khi sương giá bắt đầu. Ở những vùng lạnh hơn, việc này được thực hiện vào cuối tháng 8. Trong một số trường hợp hiếm hoi, cây con được trồng vào mùa xuân.

Tiêu chí lựa chọn địa điểm

Cây lý gai thậm chí có thể trồng trong bóng râm, mặc dù quả sẽ ngọt hơn khi được trồng dưới ánh nắng đầy đủ. Cây ưa đất màu mỡ, hơi chua. Cây con được trồng trong một hố đào đặc biệt sâu 50 cm. Hố này được chuẩn bị 2-3 tuần trước khi trồng. Đất được bổ sung mùn và khoáng chất. Mỗi hố cần 5-10 kg mùn, 100 gram supe lân và 100 gram kali sunfat, và 300 gram tro gỗ. Nếu đất quá sét, nên bổ sung than bùn và cát.

Thoát nước và nới lỏng

Cây bụi này ưa đất tơi xốp, thoát nước tốt. Hệ thống thoát nước được lắp đặt ngay khi trồng. Một ít đá dăm hoặc sỏi mịn được thêm vào đáy hố. Khi cây bụi phát triển, rễ cây sẽ lan ra ngoài, đôi khi chạm đến mặt đất. Cẩn thận xới đất xung quanh thân cây để cải thiện quá trình oxy hóa, nhưng chú ý không làm ảnh hưởng đến rễ cây.

Chăm sóc sau thu hoạch

Cây lý gai cần được chăm sóc ngay cả sau khi thu hoạch. Cây cần được hỗ trợ để chuẩn bị cho mùa đông và tích lũy đủ chất dinh dưỡng.

Dọn sạch cỏ dại và lá rụng

Cho đến khi lá rụng, cây bụi được giữ nguyên, chỉ nhổ cỏ dại mọc lên từ mặt đất. Vào cuối mùa thu, tất cả lá rụng được quét sạch khỏi khu vực xung quanh thân cây và đốt bên ngoài vườn.

Bảo vệ khỏi bệnh tật và sâu bệnh

Trước khi trú đông, cây bụi được xử lý bằng hỗn hợp Bordeaux hoặc quét vôi trắng. Phần thân cây được tưới bằng dung dịch đồng sunfat và thuốc trừ sâu.

Phân bón kali-lân

Sau khi thu hoạch quả, cây được bón kali và lân một lần nữa. Việc bón phân này giúp cây ra nụ quả cho vụ thu hoạch năm sau. Sử dụng 35 gam supe lân và kali sunfat cho mỗi 12 lít nước.

Cắt tỉa và tạo hình bụi cây

Vào mùa thu, sau khi lá rụng, hãy cắt bỏ những cành chết và cành bệnh. Nếu cây chưa ra quả tốt, bạn có thể cắt tỉa một vài cành già, giữ lại cành non và một vài chồi non từ phần gốc.

Đắp đất

Trước khi thời tiết lạnh bắt đầu, cần tưới nước nhiều cho bụi cây, sau đó vun một lớp than bùn và mùn, hoặc thêm một lớp phủ dày làm từ mùn cưa (rơm rạ, cành vân sam) dưới gốc cây.

Quy định bảo quản nông sản đã thu hoạch

Quả lý gai hái khi chín hoàn toàn nên được ăn hoặc chế biến trong vòng 5-7 ngày. Quả lý gai hái khi chín kỹ thuật cần được sấy khô hoàn toàn và kiểm tra độ nguyên vẹn của vỏ. Quả lý gai cứng có thể được bảo quản ở nơi thoáng mát (nhiệt độ từ 0 đến +2 độ C) đến 2 tháng. Tốt nhất nên đổ quả lý gai vào hộp nhựa nhỏ có dung tích 2-3 lít và đậy kín nắp.

Nếu muốn, quả mọng có thể được đông lạnh, sấy khô hoặc làm héo trong lò nướng hoặc dưới ánh nắng mặt trời.

Ứng dụng

Quả lý gai được dùng để làm mứt, đồ hộp, nước ép và rượu vang. Quả lý gai được thêm vào các món đồ hộp như cà chua hoặc dưa chuột thay vì giấm. Quả lý gai có thể được làm mứt cam hoặc một món tráng miệng thơm ngon. Quả lý gai rất giàu vitamin C, một nửa trong số đó được giữ lại trong các loại mứt và nước ép trái cây.

Tự làm chế phẩm từ quả lý gaiTrái cây sấy khô có đặc tính lợi tiểu và lợi mật. Chúng là nguồn bổ sung vitamin không thể thiếu trong chế độ ăn uống vào mùa thu và mùa đông.