Mô tả các giống cà rốt đen và loại cây trồng, đặc điểm canh tác

Do rễ ăn được có màu sẫm, Scorzonera còn được gọi là "cà rốt đen ngọt". Loại cây này thực sự chứa nhiều đường. Trông nó giống như một củ cà rốt. Scorzonera ít calo (chỉ 17 kilocalories) nhưng lại giàu chất dinh dưỡng. Nó được dùng để điều trị nhiều loại bệnh và trong nấu ăn (như một loại rau ngon).

Đặc điểm thực vật của scorzonera

Loại cây sống một năm hoặc hai năm này thường được trồng vì rễ sẫm màu và lá xanh mọc thành cụm dài. Vì hương vị ngọt ngào và tinh tế, người La Mã gọi nó là cam thảo. Tên gọi khác của loại cây này bao gồm cà rốt đen, salsify và măng tây mùa đông.

Mô tả chung

Scorzonera: nó là gì? Một loại cây hai năm tuổi thuộc họ Cúc (Asteraceae). Trong mùa đầu tiên, một rễ dài và một vòng lá hình thuôn dài tươi tốt mọc ra. Mùa tiếp theo, cuống hoa mảnh và hạt xuất hiện. Hoa lớn, màu vàng nhạt, có mùi thơm dễ chịu của vani, gợi nhớ đến hoa bồ công anh. Hoa mọc thành cụm. Thân phân nhánh có thể cao tới một mét. Lá gốc màu xanh lục, hình mác hoặc hình lông chim.

Rễ củ cái dài 33-40 cm, dài, dày, được bao phủ bởi lớp vỏ sẫm màu, sần sùi ở mặt trên. Bên trong là phần thịt quả màu sáng, chứa nhiều nước sữa. Đường kính của một rễ củ loại này là 2,15-4,0 cm, nặng 62-70 gram.

Mùa sinh trưởng năm đầu tiên kéo dài 120-140 ngày. Cây chịu được mùa đông và sống sót tốt qua mùa đông nếu được che phủ bằng lá khô trước khi qua đông. Mùa tiếp theo, cây phát triển trong vòng 120 ngày.

Nơi phát triển

Scorzonera đen được cho là có nguồn gốc từ Nam Âu và Châu Á. Các dạng hoang dã của loài cây này, với khoảng 150 loài, mọc trên đất cát, đá vôi và đất đá ở các nước phía Nam. Ở Tây Âu, scorzonera chỉ được trồng vào thế kỷ 17. Người Hy Lạp cổ đại là những người đầu tiên ghi nhận các đặc tính dược liệu của loài cây này.

Ở Nga, loại cây này hiếm khi xuất hiện trong vườn. Tuy nhiên, ở Crimea, cây scorzonera ngọt được biết đến và yêu thích, và nhiều món ăn được chế biến từ nó. Nó cũng được trồng ở Mỹ.

Hợp chất

Scorzonera là một loại cây trồng có giá trị cao. Nó giàu kali, canxi và phốt pho, cũng như nhiều loại vitamin. Nó cũng giàu carbohydrate và protein. Rễ Scorzonera chứa inulin (gần 10%), một polysaccharide tự nhiên. Chất này cải thiện chức năng tiêu hóa và làm sạch cơ thể khỏi độc tố và cholesterol xấu. Inulin mang lại cho rễ cây hương vị béo ngậy, thơm ngon và là một lựa chọn thay thế tuyệt vời cho cà phê tự nhiên.

Chất lượng hương vị

Loại cà rốt này hiếm khi được ăn sống. Nó có vị giống như thân bắp cải hoặc quả óc chó non. Dù luộc hay chiên, cà rốt scorzonera lại là một món ăn hoàn toàn khác. Nó là một món ăn thanh tao, tinh tế. Khi nấu chín, củ có vị tương tự như măng tây luộc. Có lẽ vì vậy mà loại cây này được gọi là măng tây mùa đông. Tuy nhiên, hương vị của cà rốt scorzonera sẽ ngon hơn nếu để trong vườn cho đến khi sương giá đầu tiên.

Tính chất dược liệu

Vào thời Trung Cổ, cây scorzonera được dùng để điều trị bệnh dịch hạch và làm thuốc giải độc rắn cắn. Nó có lợi cho các trường hợp thừa cân, thấp khớp, thiếu vitamin, tiểu đường, thiếu máu và xơ vữa động mạch. Ăn loại củ này giúp cải thiện đáng kể quá trình trao đổi chất và bình thường hóa chức năng dạ dày và tim.

Sử dụng trong ẩm thực

Ngày xưa, cây scorzonera ngọt được trồng chủ yếu để làm thuốc. Ngày nay, rễ được chế biến như măng tây hoặc súp lơ thông thường. Scorzonera ngọt được thêm vào đồ uống và kem. Trước khi ăn, cần gọt vỏ rễ và ngâm ngay vào nước lạnh có pha axit (để tránh bị thâm).

Củ cải được chiên bơ, thêm vào súp, trứng ốp la, bánh nướng và thậm chí cả món soufflé mềm. Các món ăn được chế biến với scorzonera có hương vani dễ chịu.

Một loại cà phê thay thế được làm từ rễ khô. Lá non của cây scorzonera và các loại rau củ ngọt có thể được thêm vào món salad mùa hè. Tuy nhiên, trước khi ăn, hãy ngâm rễ trong nước lạnh có pha muối trong hai giờ để nước sữa không bị chảy ra ngoài. Rễ đã gọt vỏ có thể được bảo quản (như măng tây). Scorzonera được thêm vào dưa chuột và bí ngòi trong quá trình ngâm chua để chúng có vị giòn hơn.

Y học cổ truyền

Nhờ thành phần dinh dưỡng phong phú, cây scorzonera ngọt được sử dụng để phòng ngừa và điều trị nhiều loại bệnh. Rễ và lá được dùng làm đồ uống chữa bệnh. Dược tính của nó tương tự như nhân sâm.

Nước ép cà rốt đen

Nước ép sữa và phần cùi nghiền của rễ được dùng để điều trị vết thương có mủ. Chườm với nước ép tươi thậm chí còn hữu ích cho bệnh nha chu. Scorzonera giúp loại bỏ sỏi mật và sỏi thận. Để làm điều này, hãy trộn nước ép với mật ong theo tỷ lệ bằng nhau và uống một thìa canh trước mỗi bữa ăn trong vài tuần. Để chuẩn bị nước ép, hãy gọt vỏ rễ, thái nhỏ và vắt lấy nước từ phần cùi thu được.

Thuốc sắc lá

Để pha thuốc sắc, lấy 20 gram lá giã nát và một cốc nước. Đun sôi các loại thảo mộc trong 15 phút, sau đó hãm thêm 32 phút nữa. Lọc lấy nước trước khi uống. Thuốc sắc này có tác dụng chữa cảm lạnh, các bệnh ngoài da, bệnh gút và vết thương.

Thuốc sắc rễ

Hữu ích cho bệnh viêm phế quản và điều trị gan. Cho một thìa canh rễ cây đã giã nát vào một cốc nước sôi. Đun sôi rễ cây trong mười phút, sau đó để ngâm trong 30 phút. Uống một thìa canh ba lần mỗi ngày.

Truyền rễ

Một bài thuốc tuyệt vời giúp cải thiện sức khỏe, điều trị gan mật và tăng cường sinh lực. Cho hai thìa rễ cây đã giã nát vào phích nước nóng và thêm hai cốc nước sôi. Ngâm trong 24 giờ và uống trước bữa ăn.

Chống chỉ định

Cây Scorzonera không có chống chỉ định. Ngược lại, nó được dùng để điều trị ngộ độc và nhiễm độc. Nước ép của cây giúp thanh lọc cơ thể khỏi các chất phóng xạ và hỗ trợ điều trị chứng nghiện rượu. Tuy nhiên, nó có thể có tác dụng nhuận tràng.

Các giống

Loại cây này rất hiếm đối với những người làm vườn ở Nga và có nhiều giống khác nhau. Chúng khác nhau chủ yếu ở thời gian chín.

Buổi ra mắt phim Sunny

Một giống phổ biến, ra hoa sớm. Chín sau 100 ngày. Lá dài hình trứng. Rễ dài 28-30 cm. Mỗi rễ nặng 63-80 gram.

Núi lửa

Là loại cây trồng giữa vụ. Thu hoạch sau 110-120 ngày. Lá thuôn dài màu xanh lục, rễ dài, vỏ sẫm màu. Bên trong rễ là phần thịt trắng mềm. Mỗi quả nặng 65-80 gram.

Thuốc

Quả chín sau 120 ngày. Lá hình hoa thị hơi nhô lên. Lá màu xanh lục, thuôn dài. Rễ dài (30-35 cm), thịt mềm, mỗi củ nặng 62-80 gram.

Một món ngon nước ngoài

Một vụ giữa mùa. Rễ dài, có thể phát triển đến 40 cm. Mỗi rễ nặng 105-155 gram. Thịt quả mềm và ngọt.

Người Digan

Một loại cây trồng giữa mùa, lá thô và rễ thuôn dài. Rễ dài 33 cm. Vị ngọt và hơi chát.

Lisa đen

Một giống giữa mùa được lai tạo bởi các nhà lai tạo Đức. Giống này cho ra rễ nhỏ nhưng ngon. Nó được trồng làm thực phẩm bổ sung cho người tiểu đường.

Người khổng lồ Nga

Một giống chín muộn với lá thuôn dài, hình mác và rễ lớn, màu nâu sẫm. Được sử dụng trong dinh dưỡng thực phẩm.

Tây Ban Nha Đen

Là một loại cây ưa nhiệt, tốt nhất nên trồng trong nhà kính polycarbonate. Cây có rễ dài vừa phải, thịt mềm, ngọt.

Hiệp sĩ đen

Một loài cây kỳ lạ và ưa nhiệt. Khi lớn lên, nó tạo thành một cụm lá và rễ tươi tốt (dài tới 33 cm).

Rồng Tím

Một loại cây trồng giữa mùa. Cây cho rễ có kích thước trung bình, vỏ sẫm màu và lá màu xanh tím.

Puso Asita

Một loại cây trồng giữa mùa, ưa nhiệt. Phổ biến ở các nước phía Nam. Cây cho củ cỡ trung bình, thịt ngọt.

Điều kiện phát triển

Scorzonera ưa đất thịt pha cát, màu mỡ, độ ẩm vừa phải và tông màu trung tính. Cây cần được làm tơi xốp đất kỹ. Không chịu được phân tươi. Lượng hữu cơ dư thừa sẽ ảnh hưởng đến hình dạng rễ, khiến rễ phân nhánh.

Trồng cây trồng

Gieo hạt giống scorzonera trực tiếp xuống luống vườn vào mùa xuân, cuối tháng Tư, đầu mùa hè hoặc tháng Tám—trước mùa đông. Để trồng vào mùa xuân, hãy sử dụng hạt đã ngâm nước hoặc hơi nảy mầm. Có thể xử lý hạt giống trước bằng dung dịch kali permanganat loãng.

Gieo hạt giống cây scorzonera ngay khi đất ấm và khô. Chúng nảy mầm ở nhiệt độ 5-6 độ C (41-43 độ F). Cho đến khi chồi xuất hiện, hạt giống scorzonera được phủ bằng màng bọc thực phẩm trên các vòm lưới. Khi gieo vào mùa xuân, hạt sẽ nảy mầm trong vòng 8-15 ngày. Điều quan trọng là không nên trì hoãn việc gieo hạt. Gieo hạt càng sớm, rễ sẽ càng phát triển lớn. Gieo hạt vào mùa hè sẽ cho rễ nhỏ, vì vậy chúng thường được giữ lại trong đất cho đến mùa xuân năm sau.

Để có vật liệu trồng, cây scorzonera được gieo vào đầu tháng Tám. Cây sẽ có thời gian ra rễ trước mùa thu. Trước khi trú đông, chúng được phủ lá khô hoặc rơm. Cây có củ lớn hình thành vào năm thứ hai, và hạt có thể được thu hoạch vào cuối mùa hè. Hạt giống có thời hạn sử dụng không quá hai năm.

Thời gian chín

Cây sá sùng đen có thể được thu hoạch để tiêu thụ vào mùa hè và bảo quản từ đầu tháng 10. Rễ thường được đào lên sau đợt sương giá đầu tiên. Thời gian chín là 120-140 ngày.

Năng suất

Mỗi củ nặng khoảng 60-100 gram. Một hàng dài một mét có thể cho thu hoạch 1-2 kg scorzonera.

Chuẩn bị đất

Trước khi trồng, hãy đào và xới đất đến độ sâu 35 cm. Đất phải tơi xốp và nhẹ, nếu không rễ cây sẽ mọc cong. Bạn có thể thêm một ít than bùn hoặc cát vào đất vườn. Đối với gieo hạt vào mùa xuân, hãy bón phân chuồng vào mùa thu (0,5 xô đất mùn cho mỗi mét vuông đất). Vài ngày trước khi trồng, hãy bón thêm một lượng nhỏ tro gỗ (310 gram), supe lân và kali nitrat (mỗi loại 40 gram cho mỗi mét vuông). Cây không ưa vôi.

Sơ đồ gieo hạt

Scorzonera có thể được gieo theo nhiều cách khác nhau: theo hàng hoặc theo dải. Tạo rãnh nông trên đất. Vào mùa xuân, hạt được chôn sâu 1-2 cm, và vào mùa thu, chúng được trồng sâu 3 cm. Với cả hai phương pháp, hãy để khoảng cách 60 cm sau mỗi 2-4 hàng.

Ruy-băng

Với phương pháp gieo hạt bằng băng dính, hạt giống scorzonera được gieo thành từng dải dài. Mỗi dải có thể chứa 2-4 hàng. Chừa khoảng cách 10 cm giữa các cây liền kề trong cùng một hàng. Khoảng cách giữa các dải là 50 cm.

Theo hàng

Cà rốt đen được gieo theo hàng hẹp hoặc rộng. Khi trồng theo hàng hẹp, hãy để khoảng cách 10-15 cm giữa các cây liền kề. Khoảng cách giữa các hàng là 20 cm. Khi trồng theo hàng rộng, hãy để luống thoáng hơn. Khoảng cách giữa các hàng là 30-40 cm.

Chăm sóc cây trồng

Khi cây giống scorzonera có 2-3 lá, tỉa thưa các hàng, chừa khoảng cách 5 cm giữa các cây liền kề. Khi cây giống scorzonera lớn hơn một chút, tỉa thưa lại các hàng, chừa khoảng cách 10-15 cm giữa các cây liền kề.

Tưới nước

Trong suốt mùa hè, cây scorzonera cần được tưới nước thường xuyên. Cây cần được tưới nước dồi dào ngay sau khi nảy mầm. Năm lít nước được sử dụng cho mỗi luống rộng một mét. Cây được tưới nước hai lần một tuần. Vào mùa hè, khi rễ đang phát triển và sinh trưởng, cây chỉ được tưới nước trong thời kỳ khô hạn.

Nới lỏng

Đất trong luống vườn được xới tơi sau khi mưa hoặc tưới nước. Cây được vun gốc hai lần một mùa, cào một ít đất từ ​​luống vườn lên rễ. Quá trình xới tơi này giúp loại bỏ lớp vỏ đất và cho phép rễ cây hô hấp.

Bón lót

Độ ẩm sẽ được giảm bớt bằng cách phủ lớp mùn xung quanh gốc cây scorzonera. Có thể sử dụng mùn cưa hoặc rơm rạ đã hoai mục làm lớp phủ. Phương pháp này còn có một ưu điểm nữa: cỏ dại sẽ không thể mọc dưới lớp mùn dày.

Làm cỏ

Khi cà rốt phát triển, luống cần được chăm sóc thường xuyên. Điều quan trọng là phải thường xuyên nhổ cỏ dại mọc gần cà rốt đen. Cỏ dại sẽ hút hết chất dinh dưỡng và độ ẩm của cà rốt.

Phân bón

Bón phân cho luống scorzonera hai hoặc ba lần mỗi mùa. Bón phân phức hợp (Kemira Universal) vào đất. Chuẩn bị dung dịch: hòa tan 1 thìa canh hỗn hợp dinh dưỡng trong 10 lít nước. Tưới dung dịch lên luống. Hoặc, bạn có thể sử dụng 10 gam amoni nitrat, 20 gam supe lân mỗi loại và muối kali. Hòa tan các thành phần khô trong 10 lít nước và tưới dung dịch lên luống.

Những người hàng xóm tốt

Có thể trồng hành tây, tỏi và cà chua gần luống scorzonera. Mùi hương của những loại cây này có tác dụng xua đuổi một số loại côn trùng gây hại. Để thu hút côn trùng có lợi, bạn có thể gieo thì là, bạc hà, cúc vạn thọ hoặc cúc vạn thọ gần luống.

Người tiền nhiệm

Scorzonera được trồng trong luống vườn sau hành tây, khoai tây, dưa chuột và bí ngô. Nó có thể sinh trưởng ở cùng một vị trí trong 3-4 năm. Không nên trồng scorzonera sau cà rốt, cà chua, cần tây hoặc bắp cải, vì những cây này thường có chung nhiều loại bệnh và sâu bệnh.

Các vấn đề chính

Trong quá trình trồng trọt, bạn có thể gặp phải nhiều vấn đề khác nhau: cây có thể phát triển kém hoặc héo úa. Lá có thể chuyển sang màu vàng, khô héo hoặc xuất hiện đốm. Trước tiên, bạn cần xác định nguyên nhân của vấn đề và sau đó mới tìm ra cách khắc phục. Thông thường, lá đen cà rốt bị bệnh hoặc phát triển kém nếu các quy tắc canh tác nông nghiệp không được tuân thủ.

Tưới quá nhiều nước cho đất

Nếu đất bị tưới quá nhiều nước, tất cả các chất dinh dưỡng có lợi sẽ bị rửa trôi. Rễ cây sẽ bị thối rữa trong đất ngập úng. Độ ẩm quá mức sẽ tạo điều kiện cho nấm hoặc vi khuẩn xâm nhập. Cây bị bệnh sẽ héo, rũ xuống và chuyển sang màu vàng.

Thiếu độ ẩm

Nếu đất không được tưới nước, cây trồng sẽ bắt đầu khô héo. Các tinh thể muối không thể thấm vào cây. Cà rốt đen sẽ bị thiếu chất dinh dưỡng. Rễ sẽ phát triển nông. Tưới nước vừa phải và kịp thời sẽ đảm bảo rễ phát triển bình thường.

Độ dày quá mức

Cây Scorzonera không chịu được bóng râm hoặc trồng quá dày. Nên tỉa thưa luống, nếu không rễ sẽ phát triển nhỏ. Khoảng cách tối ưu giữa các cây trồng liền kề là 10 cm.

Côn trùng gây hại

Các loại rau củ có vị ngọt có thể bị hỏng do côn trùng bò, côn trùng sống trong đất và côn trùng bay.

Sên

Côn trùng bò. Lớp phủ thực vật lá kim giúp xua đuổi sên. Đất xung quanh cây scorzonera có thể được tưới bằng giấm, rắc bột mù tạt và tro.

Dế chũi

Côn trùng sống trong đất. Có thể sử dụng thuốc trừ sâu (Aktara, Confidor) hoặc cồn tỏi để diệt trừ. Dung dịch thuốc trừ sâu được bón vào đất gần cây.

Tuyến trùng

Đây là những con giun nhỏ sống trong đất. Chúng ăn các loại rau củ bằng cách đào hang trong đất. Dung dịch chứa mercaptofos, lindane và phosphamide được sử dụng để tiêu diệt những loài côn trùng này.

Bướm đêm

Một loài côn trùng giống bướm đẻ trứng trên lá, từ đó sâu bướm nở ra. Chúng ăn lá cà rốt đen.

Để kiểm soát côn trùng, người ta phun thuốc trừ sâu và rắc tro gỗ.

Bệnh tật

Do thiếu dinh dưỡng trong đất hoặc thời tiết mưa nhiều, cây có thể bị yếu và bệnh. Rễ và lá dễ bị nhiễm nấm và vi khuẩn.

Các loại thối khác nhau

Cây lấy củ chủ yếu bị ảnh hưởng trong quá trình bảo quản. Rễ cây xuất hiện các đốm đen hoặc xám do nấm gây ra. Thuốc diệt nấm (Fitosporin) được sử dụng để chống thối.

Bệnh nhiễm khuẩn

Nhiễm trùng gây mềm rễ cây trồng. Bệnh này hiếm khi ảnh hưởng đến rễ cây trong đất và thường xảy ra trong quá trình bảo quản. Để ngăn ngừa, hãy phun dung dịch kali pemanganat lên cây và bổ sung đủ kali và phốt pho vào đất.

Đốm lá Cercospora

Có thể thấy nhiều đốm sáng hoặc nâu trên lá. Xử lý phòng ngừa bằng dung dịch kali pemanganat, lưu huỳnh dạng keo hoặc thuốc diệt nấm (Fitosporin, Quadris) có thể ngăn ngừa bệnh nấm.

Thu hoạch và lưu trữ

Scorzonera được thu hoạch vào cuối mùa thu, ngay trước khi thời tiết lạnh bắt đầu. Rễ được đào lên cẩn thận nhất có thể bằng một cái chĩa ba. Điều quan trọng là không làm hỏng rễ dài và mỏng manh, nếu không nhựa cây sẽ chảy ra ngoài. Rễ bị hư hỏng sẽ trở nên xơ, không bảo quản tốt và thối rữa.

Trước khi bảo quản, cắt bỏ phần ngọn cách rễ 4 cm. Củ cải được rửa sạch đất, phơi khô và bảo quản trong hầm tối, khô ráo ở nhiệt độ 0-5 độ C. Rễ được đặt trong thùng gỗ và rắc cát lên trên.

Bạn có thể để cây scorzonera trong luống vườn suốt mùa đông mà không cần đào lên. Nếu cần, bạn có thể đào một vài rễ. Tuy nhiên, tốt nhất nên phủ lá khô hoặc rơm lên cây trước khi qua đông. Rễ tươi đào lên vào đầu mùa xuân sẽ giúp cây tránh bị thiếu vitamin. Nếu thu hoạch toàn bộ vụ mùa, thường sẽ để lại một vài cây để tạo hạt.