Trồng và chăm sóc cây hương thảo ngoài trời, trồng từ hạt và nhân giống

Hương thảo là một loại cây bụi thường xanh tuyệt đẹp có nguồn gốc từ miền Nam châu Âu và cả hai bờ Địa Trung Hải. Trồng loại hương thảo chịu hạn này là một dự án kinh doanh thành công ở những vùng có khí hậu ấm áp và mùa đông ôn hòa, vì việc trồng và chăm sóc ngoài trời khá đơn giản. Tuy nhiên, ở hầu hết các vùng của Nga, cây bụi thơm này có thể được trồng quanh năm trong nhà kính hoặc chậu, và lợi nhuận của việc trồng trọt quy mô lớn vẫn còn là một dấu hỏi.

Mô tả và đặc điểm của cây hương thảo

Trên bờ Biển Đen, hương thảo bắt đầu nở hoa tự nhiên từ tháng Hai. Mùa hoa nở rộ vào tháng Tư-tháng Năm và kéo dài cả tháng. Trong điều kiện thời tiết thuận lợi, hoa thường nở lần thứ hai vào giữa mùa thu.

Hoa của loài cây bụi nhỏ, sang trọng này, có màu xanh lam hoặc hơi tím, mọc thành từng chùm từ 5-10 nụ. Gần đến tháng 9, sau mùa ra hoa, quả nhỏ màu nâu xám dài tới 2 mm sẽ chín. Lá nhỏ, màu xanh ô liu hơi giống lá thông. Chúng mọc trên một thân cây dài, thường cao tới 1,5 mét.

Hệ thống rễ rộng lớn của hương thảo có thể phát triển tới ba mét trong môi trường tự nhiên. Đây là đặc điểm chung của tất cả các loài cây sinh trưởng ở vùng khí hậu nóng với thời kỳ hạn hán kéo dài. Rễ dài dễ dàng tiếp cận nguồn nước ngầm và giữ cho lá tươi quanh năm. Nhờ hệ thống rễ lớn, những người nông dân và người làm vườn giàu kinh nghiệm thường trồng cây bụi này trên đất trống hoặc trong các chậu lớn.

Hàm lượng tinh dầu cao của cây bụi này khiến nó rất thơm và dễ chịu. Nó được biết đến trên toàn thế giới như một loại cây gia vị và thuốc.

Các giống cây trồng phổ biến

Cho đến nay, các nhà lai tạo đã phát triển hàng chục giống hương thảo. Các giống này khác nhau về màu sắc, kích thước và thành phần lá, hình dạng và sắc thái hoa, cũng như yêu cầu về nhiệt độ sinh trưởng.

Các giống phổ biến nhất ở Nga là:

• Hoa Corsican Blue được dùng cho mục đích y học và nở hoa từ cuối tháng 4 đến tháng 5.
• Hoa Blue Winter nở với màu tím lạ mắt và chịu được nhiệt độ thấp tới -17 °C.
• Cây hương thảo Crimea bắt đầu nở hoa vào đầu tháng 2.
• Cây dịu dàng chuyển màu từ xanh lục sang xanh xám khi lớn lên và không được khuyến khích trồng ngoài trời ở những vùng lạnh. Cây bụi cao tới một mét.
• Cây nhựa thông có thể cao tới 40 cm và được dùng làm cây thuốc.
• Giống hoa này không chịu được ngay cả sương giá nhẹ và được trồng để trang trí cho ngôi nhà mùa hè.
• Cây hương thảo trắng có thể cao tới một mét và có cụm hoa màu trắng tuyết mỏng manh.

Khi mua hương thảo, trước hết, bạn cần cân nhắc đến vùng khí hậu nơi bạn sinh sống và chọn những giống cây phù hợp.

Cách trồng cây đúng cách

Vào mùa hè, hương thảo phát triển tốt ngoài trời: sự dao động nhẹ giữa nhiệt độ ban ngày và ban đêm tạo điều kiện thuận lợi cho sự sinh trưởng và phát triển của cây. Điều kiện sinh trưởng tối ưu cho loại cây bụi này là nhà kính hoặc nhà kính trong nhà. Chỉ trong vài năm, một cây con nhỏ trong điều kiện như vậy sẽ phát triển thành một cây thơm ngát, tuyệt đẹp.

Cây hương thảo khá dễ trồng. Việc trồng trọt hiệu quả bao gồm một số bước sau:

• chuẩn bị vật liệu trồng;
• sự phát triển của đất;
• bón phân;
• chăm sóc cây bụi.

Trong nhà kính

Nhà kính được sử dụng để trồng hương thảo quanh năm ở vùng khí hậu lạnh. Nhà kính cũng có thể được sử dụng làm nơi trú ẩn tạm thời, trồng cây bụi từ hạt hoặc giâm cành rồi cấy ra đất trống.

Ở nhà

Bạn có thể nảy mầm hạt giống thành công tại nhà bằng cách sử dụng chậu hoặc thùng chứa thông thường.

Ở ngoài trời

Vào mùa hè, bạn có thể cấy cây hương thảo từ chậu và thùng chứa ra đất trống trong nhà nghỉ hoặc vườn và để ở đó cho đến khi sương giá bắt đầu. Ở vùng khí hậu ôn đới, đất trống cũng có thể trở thành nơi cư trú lâu dài của cây bụi. Để bảo vệ hệ thống rễ khỏi sương giá, bạn có thể phủ đất bằng sợi nông nghiệp hoặc vật liệu che phủ khác.

Cách chuẩn bị đất

Hương thảo không cần đất giàu dinh dưỡng. Cây phát triển tốt trên đất thịt nhẹ giàu mùn. Tỷ lệ đất, cát và mùn 2:1:1 là lý tưởng cho loại cây bụi dễ trồng này. Có thể thêm một lượng nhỏ vermiculite để cung cấp oxy cho đất và cải thiện cấu trúc đất.

Cách trồng cây đúng cách

Hương thảo được trồng ngoài trời bằng hạt, giâm cành hoặc chiết cành. Thời điểm trồng tốt nhất là cuối xuân, khi sương giá đã qua và ban đêm đủ ấm. Khoảng cách tiêu chuẩn để cấy ngoài trời là 50 x 50 cm.

Mẹo chăm sóc cây hương thảo

Trồng hương thảo hiệu quả trong chậu và dưới đất rất dễ. Cây chỉ cần chăm sóc tối thiểu: tưới nước, bón phân và cắt tỉa thường xuyên.

Tưới nước

Hương thảo là một loại cây chịu hạn tự nhiên. Cây chịu được hạn hán kéo dài và điều kiện đất khô cằn. Tưới quá nhiều nước có thể ảnh hưởng tiêu cực đến sự sinh trưởng và phát triển của cây, và thường dẫn đến chết cây.

Tưới nước ấm đã để ít nhất 24 giờ cho cây. Nước quá lạnh sẽ gây áp lực cho cây và thúc đẩy bệnh. Tưới nước cho cây hương thảo không thường xuyên nhưng phải thật kỹ. Vào mùa hè, tưới nước một lần một tuần là đủ. Vào mùa đông, giảm số lần tưới xuống còn hai lần một tháng để tránh đất bị nứt nẻ.

Với độ ẩm dư thừa liên tục, cây bụi sẽ bắt đầu rụng lá và thối rễ là điều không thể tránh khỏi. Thiếu độ ẩm dễ dàng nhận biết qua lá chuyển sang màu vàng.

Ánh sáng và nhiệt độ

Hương thảo phát triển tốt dưới ánh nắng trực tiếp. Khi trồng trong nhà, cây phát triển tốt ở cửa sổ hướng Nam. Khi trồng, hãy chọn vị trí thoáng đãng nhất, đón được đầy đủ ánh nắng mặt trời.

Cây hương thảo cần tám giờ ánh sáng ban ngày để sinh trưởng và phát triển bình thường. Thiếu ánh sáng vào mùa đông có thể được bù đắp bằng đèn huỳnh quang nhân tạo.

Thiếu ánh sáng ảnh hưởng ngay lập tức đến lá: lá mất đi độ dày ban đầu và trở nên dài ra. Hương thảo rất nhạy cảm với sự thay đổi nhiệt độ đột ngột. Vào mùa hè, cây phát triển tốt trong bất kỳ khoảng nhiệt độ nào, nhưng vào mùa đông, cây cần nhiệt độ mát hơn. Nhiệt độ từ 5-10°C là tối ưu. Trong điều kiện này, cây bụi sẽ nghỉ ngơi tốt, khỏe mạnh hơn và bắt đầu ra hoa vào những ngày đầu xuân. Nhiệt độ dưới -10°C sẽ gây hại, không chỉ khiến các bộ phận trên mặt đất bị đóng băng mà còn ảnh hưởng đến rễ.

Nới lỏng, nhổ cỏ

Việc làm tơi xốp và nhổ cỏ định kỳ là điều cần thiết để trồng hương thảo hiệu quả. Việc làm tơi xốp đất giúp cung cấp oxy cho đất, thúc đẩy cây phát triển mạnh mẽ.

Bón thúc

Bón phân cho cây hương thảo rất dễ. Khi trồng cây bụi này ngoài trời, hãy bón phân hữu cơ hai năm một lần với liều lượng 1,5-2 kg/m². Trong suốt mùa sinh trưởng, hãy sử dụng phân bón phức hợp, bón không quá hai lần một tháng. Cây nghỉ ngơi vào mùa đông. Trong mùa lạnh, bón phân là biện pháp cuối cùng, chỉ khi cây bị thiếu hụt vi chất dinh dưỡng.

Cắt tỉa

Hương thảo là lựa chọn lý tưởng để làm hàng rào trang trí, vì nó có thể được cắt tỉa thành bất kỳ hình dạng nào. Thông thường, bụi cây được cắt tỉa vào tháng Sáu, và cành giâm được dùng làm gia vị hoặc để ra rễ. Khi cây đang phát triển mạnh, hương thảo có thể được cắt tỉa bất cứ lúc nào.

Thông thường, cây trưởng thành không sống sót qua mùa đông tốt. Vào mùa xuân, bụi cây sẽ trơ trụi thân, gần như không có lá. Một bụi cây như vậy cần được cắt tỉa để tái tạo. Điều này sẽ kích thích sự phát triển mạnh mẽ và phân nhánh của thân cây.

Những bụi cây trên tám năm tuổi cần được trẻ hóa. Vào mùa xuân, chúng được cắt tỉa sát mặt đất.

Chăm sóc cây hương thảo vào mùa đông

Việc chăm sóc chính cho cây hương thảo vào mùa đông là tưới nước và cung cấp đủ ánh sáng.

Bảo vệ cây trồng khỏi bệnh tật và sâu bệnh

Cây hương thảo thường bị rệp tấn công. Thỉnh thoảng có thể khắc phục thiệt hại bằng cách cắt tỉa đơn giản và theo dõi cây cẩn thận. Nếu rệp xuất hiện trở lại, hãy sử dụng Actara hoặc thuốc trừ sâu tương tự.

Tưới quá nhiều nước là nguyên nhân gây ra bệnh phấn trắng. Điều trị bằng Fundazol hoặc thuốc tương đương.

Phương pháp nhân giống cây trồng

Có bốn cách để nhân giống cây bụi:

1. Khi thời tiết ấm áp, hạt giống được gieo ngoài trời. Nhiệt độ tối ưu cho sự nảy mầm tích cực của hạt và sự phát triển tiếp theo của cây là 12-22°C. Hạt giống có thể được gieo trong chậu hoặc các loại vật chứa khác sớm nhất là vào đầu tháng Hai. Trồng hương thảo từ hạt trong chậu đặc biệt thích hợp cho những vùng có khí hậu mát mẻ. Vào mùa thu, có thể dễ dàng di chuyển chậu vào nhà với nhiệt độ dễ chịu.
2. Sau khi cắt tỉa vào mùa xuân, giâm cành khỏe mạnh dài tới 10 cm được sử dụng để nhân giống. Giâm cành được đặt trong đất tơi xốp, ẩm hoặc cát và phủ đất lên. Có thể đẩy nhanh quá trình hình thành rễ bằng các chất kích thích sinh trưởng. Trong điều kiện này, giâm cành ra rễ rất nhanh. Chỉ sau hai tuần, có thể cấy ghép vào vị trí cố định.
3. Hương thảo cũng nhân giống tốt bằng phương pháp giâm cành. Để làm điều này, hãy cẩn thận uốn cong chồi dưới và chôn xuống đất. Khi ngọn chồi bắt đầu mọc, hãy cắt cành khỏi thân chính và cấy xuống đất trống.
4. Khi trồng lại, một bụi cây lớn có thể được chia cẩn thận thành nhiều phần và sử dụng như những cây độc lập.

Trồng hương thảo từ hạt, giâm cành hoặc tách lớp không khó, ngay cả người làm vườn mới vào nghề cũng có thể thực hiện được.

Thu hoạch và bảo quản hương thảo

Tài sản quý giá nhất của hương thảo là lá. Hương thảo được thu hoạch vào cuối mùa xuân trước khi ra hoa, cắt cành dài 15-20 cm. Vào thời điểm này, lá chứa lượng tinh dầu và chất dinh dưỡng tối đa. Những chồi non và mọng nước nhất là tốt nhất để cắt.

Hoa được dùng để làm thuốc và pha trà thơm.

Có một số cách để làm khô sản phẩm thu hoạch:

1. Ở nơi râm mát, thông thoáng, trải báo và xếp hoa đã thu hoạch thành một lớp mỏng. Hàng ngày, lật lá và hoa để kiểm tra nấm mốc. Có thể bó cành thành từng bó nhỏ và treo dưới tán cây để tránh mưa. Nhược điểm của phương pháp này là thời gian phơi khô khá lâu; ngay cả trong điều kiện thời tiết thuận lợi, lá và hoa cũng phải mất ít nhất hai tuần mới khô hoàn toàn. Khi phơi khô tự nhiên, độ ẩm cao thường khiến hoa và cành bị nấm mốc.
2. Máy sấy chuyên dụng sấy khô nông sản thu hoạch nhanh chóng và hiệu quả. Nhiệt độ sấy được thiết lập không quá 40°C. Ở nhiệt độ thấp, tinh dầu được bảo quản hoàn toàn.
3. Lò nướng có thể điều chỉnh nhiệt độ cũng có thể được sử dụng để sấy khô. Tốt nhất nên đặt lá và hoa lên giá trên cùng để tránh bị khô.

Bảo quản hương thảo trong hộp kín. Ở nơi khô ráo, có thể dùng túi vải hoặc túi giấy để bảo quản.

Hương thảo là một loại cây chịu hạn, thích nghi với điều kiện khô hạn. Việc cung cấp các điều kiện cần thiết cho sự sinh trưởng và phát triển sẽ giúp cây bụi thơm này sinh trưởng hiệu quả trong vườn và cho năng suất cao.